Urodzili sie, mieszkali, studiowali, tworzyli, działali we Lwowie...
(w porządku alfabetycznym)

Od autora: lista ta jest w nieustannej budowie i zawiera nazwiska nie tylko osób zasłużonych dla Polski i Lwowa, zazwyczaj w niewystarczająco obszernym opisie.
Mam jednak nadzieję, że da się przeczytać z zainteresowaniem!

Patrz także: Lista ludzi związanych ze Lwowem w polskiej Wikipedii

[A] [B] [C] [D] [E] [F] [G] [H] [I] [J] [K] [L] [Ł] [M] [N] [O] [P] [R] [S] [T] [U] [V] [W] [Z] [Ż]

  • Witold Taszycki (1898-1979) - polonista, kierownik Zakładu Języka Polskiego UJK. Po wojnie profesor UJ. Członek rzeczywisty PAN. Współautor wielokrotnie wznawianych "Zasad pisowni polskiej".

  • Zofia Teliczkowa, właścicielka znanego we Lwowie "pokoju śniadańkowego" przy Akademickiej 6, wywieziona przez Sowietów do Kazachstanu. Zmarła w Iranie.

  • ks.Józef Teodorowicz (1864-1938)- ostatni przedwojenny arcybiskup ormiański Lwowa, patriota, uczony, społecznik, kaznodzieja, poseł i senator RP. Jego rodzice - Grzegorz (Kirkor) i Gertruda z Ohanowiczów - wywodzili się z ormiańskiej szlachty z Wołoszczyzny. Młodośc spędził w Stanisławowie - tam ukończył gimnazjum. Wcześnie stracił ojca i rodzeństwo z powodu nieuleczalnej wówczas gruźlicy - było to powodem poważnego kryzysu światopoglądowego. Po wstąpieniu na wydział prawa uniwersytetu w Czerniowcach utracił całkowicie wiarę, co stanowiło wielki wstrząs dla jego matki i umierającej na gruźlicę siostry Katarzyny - pensjonarki Niepokalanek w Jazłowcu. W 1883 roku przerwał jednak nieoczekiwanie studia prawnicze w Czerniowcach i przeniósł się na Wydział Teologiczny Uniwersytetu Lwowskiego. W legendzie rodzinnej twierdzono, że stało się to za sprawą modłów matki i umierającej siostry). W 1887 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa Izaaka Mikołaja Issakowicza, słynnego juz wówczas genialnego krasomówcy-kaznodziei. Był duszpasterzem w Stanisławowie, później w Brzeżanach. Dał się poznać jako gorliwy kapłan, wyczulony na krzywdę ludzką, spieszący z materialną i moralną pomoca potrzebującym. W 1897 roku został powołany na kanonika gremialnego Lwowskiej Kapituły Ormiańskiej. Założył kilka czasopism katolickich ("Ruch katolicki", "Przedświt"), publikował artykuły, w których wykazywał niezwykłe zdolności publicystyczne i literackie. W 1901 roku, po śmierci arcybiskupa Issakowicza, w wieku 37 lat został wybrany na metropolitę ormiańskiego Lwowa. Tak jak inni lwowscy Ormianie, był gotów dla swej ojczyzny - Polski - z wyboru oddać mienie, zdrowie, a nawet życie. Dał wiele przykładów bezgranicznego poświęcenia dla sprawy polskiej. W czasie I wojny światowej z godnością sprzeciwiał się zarówno Rosjanom (którzy w 1914 roku zajęli Lwów i uwięzili metropolitę grekokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego oraz wywieźli tysiące ludzi), jak też Austriakom, którzy w ramach odwetu publicznie wieszali tysiące Polaków i Ukraińców. Piętnował w artykułach i kazaniach gwałty soldateski niemieckiej, uwięzienie J. Piłsudskiego i internowanie legionistów polskich. Z trybuny parlamentarnej w Wiedniu, gdzie był posłem, demaskował hipokryzję Austriaków i Niemców wobec Polaków, wcielanych do armii zaborczej i wywożonych na roboty przymusowe. W czasie walk polsko-ukraińskich w 1918 roku stanął jednoznacznie po stronie polskiej. W jednym z kazań oświadczył, że Ukraińcom "nie wolno było skrycie i znienacka ugodzić w twierdzę katolickiej i polskiej kultury, jaką był Lwów. Nie wolno nikomu - patrząc na kościół Mariacki - zawołać: Wezmę sobie tę świątynię, gdyż przed wiekami grunt, na którym była wzniesiona, do członków mojej rodziny należał. I jak dziś nikt nie sięgnie po Berlin, dlatego iż tam kiedyś słowiańskie były ziemie, tak nikt prawa nie ma sięgnąć po Lwów dlatego, iz kiedyś Ruś tu się rozciągała". W okresie międzywojennym był posłem na Sejm Ustawodawczy. Walczył o interesy polskie na arenie międzynarodowej o Śląsk, Wilno i Gdańsk. Doprowadził do wspaniałej renowacji katedry ormiańskiej we Lwowie, jedynego zabytku tego typu w Europie. Prace prowadził przez 25 lat zatrudniając przy tym wybitnych architektów i malarzy (Józefa Mehoffera, Witolda Minkiewicza, Jana Henryka Rosena - twórcę fresków). W 1923 roku na wyraźne zalecenie Stolicy Apostolskiej wycofał się z działalności politycznej, koncentrując się na pracy duszpasterskiej i literacko-naukowej. Zmarł 4 grudnia 1938 roku, pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa, w czasie pierwszej okupacji sowieckiej w 1939 roku potajemnie przeniesiono jego zwłoki do katedry ormiańskiej.

  • Franciszek Tepa (1828-1889) artysta malarz; uczeń Jana Maszkowskiego we Lwowie, studiował następnie w Wiedniu, Monachium i w Paryżu. Związany stale ze Lwowem odmówił przyjęcia profesury w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Malował olejno i akwarelą portrety, sceny rodzajowe i motywy orientalne. Najbardziej znanym jego obrazem jest malowany w Paryżu Portret Adama Mickiewicza. W latach 1852-53 artysta wraz z Adamem hr. Potockim i Maurycym Mannem podróżował do Grecji, Egiptu i Ziemi Świętej. W jego twórczości pojawiły się odtąd obrazy o tematyce orientalnej malowane olejno lub akwarelą i kilkakrotnie pokazywane na wystawach w Krakowie i we Lwowie.

  • Stanisław Teppa - neurolog, starszy asystent Kliniki Chorób Nerwowych i Umysłowych UJK do 1930 r. Po wojnie ordynator Oddziału Neurologicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Babińskiego we Wrocławiu. Znany meloman.

  • Maksymilian Thullie (1853-1939) - inżynier budowy mostów, od 1893 profesor Politechniki Lwowskiej. Po I wojnie współorganizator Politechniki Warszawskiej, od 1923 r. senator RP. Wydał 22 podręczniki ze statyki budowli, teorii i budowy mostów, oraz 250 prac z mechaniki budowli, mostownictwa i konstrukcji żelbetowych. Zmarł 1.IX.1939 r. we Lwowie.

  • Julian Tokarski (1883-1961) - mineralog, kierownik Zakładu Mineralogicznego UJK oraz kierownik Katedry Mineralogii i Petrografii Politechniki Lwowskiej. Po wojnie profesor AGH w Krakowie. Członek PAU, członek rzeczywisty PAN.

  • Józef Torosiewicz - ur. w 1785 r. we Lwowie, lekarz, działacz społeczny, filantrop, fundator ormiańskiej bursy dla chłopców, którą założył w 1865 r. przy ul. Skarbkowskiej 21 /dawniej Ormiańska Niższa 101. Zmarł we Lwowie w 1869 r. Jego piękny grobowiec, przedstawiający jego siedzącą postać wraz małymi dziećmi, znajduje się przy głównej alei na Cmentarzu Łyczakowski we Lwowie.

  • ks.Mikołaj Torosowicz -pierwszy arcybiskup ormiański we Lwowie (od 1626 r.)

  • Włodzimierz Trzebiatowski (1906-1982) fizykochemik, 1938-45 profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza. Urodził się 25 lutego 1906 w Grodzisku Wielkopolskim. Po ukończeniu w 1924 gimnazjum humanistycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu rozpoczął studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej, które ukończył w 1929 roku. Tam też w 1930 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych. W roku 1931 przebywał na Politechnice w Berlinie-Cherlottenburgu jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej. Habilitował się na Politechnice Lwowskiej w 1934 roku w zakresie chemii fizycznej. W roku1935 przebywał na stypendium FKN na uczelniach w Zurychu oraz we Fryburgu, a w 1938 r. w Sztokholmie. W 1938 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym i objął funkcję kierownika Katedry Chemii Nieorganicznej Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 1945 -1952 był kierownikiem Katedry Chemii Nieorganicznej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu, a także od 1950 do 1952 roku dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii. W 1948 r. zorganizował pierwszy powojenny Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Chemicznego we Wrocławiu. W roku akademickim1949/1950 przebywał jako visiting professor (stypendium UNESCO) na Wydziale Chemicznym Uniwersytetu w Evanston (Illinois, USA). W 1952 roku powołano go na członka-korespondenta Polskiej Akademii Nauk, w 1956 r. został członkiem rzeczywistym, a w 1963 r. wszedł w skład Prezydium PAN. W latach 1963-1968 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Chemii Nieorganicznej i Metalurgii Pierwiastków Rzadkich. Był pierwszym dyrektorem Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN, który zorganizował w latach 1966-1967 wspólnie z prof. Romanem S. Ingardenem. W 1969 r. zorganizował Międzynarodowe Laboratorium Silnych Pól Magnetycznych i Niskich Temperatur we Wrocławiu, którego udziałowcami zostały ZSRR, NRD, Bułgaria i Polska. Do końca życia był dyrektorem tej placówki. Od 1968 do 1971 r. pełnił funkcję wiceprezesa Polskiej Akademii Nauk, a w okresie1972-1977 prezesa PAN. 13 listopada 1982 zginął w wypadku samochodowym.

  • Mieczysław Treter (1883-1943) - do r. 1922 kustosz Muzeum Lubomirskich oraz docent teorii i historii sztuki Uniwersytetu Lwowskiego a następnie nowszej historii sztuki na UW

  • ks. Bolesław Twardowski (18.II.1864-22.XI.1944) - arcybiskup metropolita lwowski od 1923 roku.

  • Kazimierz Twardowski (1866-1938) - słynny polski filozof, psycholog i pedagog. Od 1895 profesor uniwersytetu we Lwowie. W 1904 założył Polskie Towarzystwo Filozoficzne. Od 1911 członek Akademii Umiejętności i redaktor Ruchu Filozoficznego. Twórca lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej. Kierownik Seminarium (Zakładu) Filozoficznego UJK, rektor Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1914-1917. Załozyciel i przewodniczący Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Członek PAU. Uważany za Interesował się organizacją systemu szkolnego w Polsce. Przyczynił się także do rozwoju psychologii i dydaktyki.

  • Kazimierz Tyszkowski docent, kustosz Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Na Wydziale Humanistycznym UJK wykładał dzieje Galicji w okresie autonomii. Zmarł w kwietniu 1940 roku.

  • Stefan Uhma (1888-1966) - działacz, bankowiec, historyk. Urodził się w Rzeszowie, wychował w Samborze, gdzie ukończył szkoły i zdał maturę. W latach 1906-13 studiował na Uniwersytecie Lwowskim kolejno: filozofię, polonistykę, a wreszcie prawo, które uwieńczył doktoratem. Od młodości był związany z ruchem niepodległościowym i oświatowym. W czasie I wojny światowej angażował się w działalność patriotyczną, m.in. w 1915 roku wyjechał na Syberię, aby uzyskać wiadomości o losie zesłańców ze Wschodniej Galicji, w 1918 roku zaś był uczestnikiem pertraktacji z Centralna Rada Ukraińską w sprawie przejścia polskiego Korpusu na Wschód. Walczył w obronie Lwowa w listopadzie 1918 roku, następnie zaś w X Dywizji gen. Żeligowskiego w wojnie poslko-bolszewickiej. Po powrocie z wojska w 1921 roku został mianowany dyrektorem Komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Lwowa. Stanowisko to pełnił do października 1939. Z małego banku stworzył potężną instytucję. W 1922 roku był współzałozycielm Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego. Prowadził w niej przez 12 lat wykłady z ekonomii politycznej jako profesor nadzwyczajny. Działalność oświatową realizował w ramch zarządu słynnej "Czytelni Akademickiej", w organizacji młodzieży postępowej "Życie", w Zjednoczeniu Żydów i POlaków. Utrzymywał szerokie kontakty z Macierzą Szkolną, Towarzystwem Czytelni Ludowych. W latach 1939-1948 dwukrotnie podejmował pracę w PCK w Krakowie, organizujac m.in. pomoc dla więźniów Oświęcimia. Opracował - jako jeden z pierwszych - lwowskie piosenki, wydane we Lwowie w 6 zeszytach. Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim.

  • Alfred Ujejski (ur. 1882) - bratanek KOrnela Ujejskiego, polonista, pedagog, prezes lwowskiego oddziału TNSW

  • Kornel Ujejski (1823-1897) - poeta, działacz polityczny

  • Stanisław Ulam (1909-1984) - wybitny lwowski matematyk. Absolwent i doktor nauk technicznych Politechniki Lwowskiej. Uczeń Stefana Banacha, Kazmierza Kuratowskiego i fizyka Wojciecha Rubinowicza. PO doktoracie (1932) wyjechał do USA na zaproszenie Johna von Neumanna. Jeden z twórców pierwszej bomby wodorowej (wieloletni pracownik naukowy ośrodka badań nuklearnych w Los Alamos). Utrzymywał stałe kontakty z matematykami w kraju.Profesor Harvard University i wykładowca w Columbia University. W dorobku naukowym ma prace z teorii mnogości, teorii funkcji rzeczywistych, fizyki matematycznej i rachunku prawdopodobieństwa.

  • Leopold Unger - znany dziennikarz, urodził się i wychował we Lwowie

  • Emil Urich - filolog klasyczny. Lektor łaciny na Wydziale Humanistycznym UJK, dyrektor IV LIceum i Gimnazjum im. Jana Długosza. Zamordowany przez gestapo w lutym 1942 roku.

  • Kazimierz Vetulani (1889-1941) - inżynier, teoretyk budownictwa, profesor, kierownik Katedry Mechaniki Ogólnej Politechniki Lwowskiej, zamordowany przez hitlerowców na Wzgórzach Wuleckich.

  • Henryk Vogelfänger (1902-1990) -legendarny "Tońko" z "Wesołej Lwowskiej Fali". Adwokat.

  • Mieczyslaw Voit - aktor teatralny i filmowy

  • ks. Jan Wagilewicz (1811-1866) - polsko-ruski historyk, lingwista, publicysta, kustosz biblioteki Ossolineum

  • Kazimierz Wajda (1905-1955) - legendarny "Szczepcio" z "Wesołej Lwowskiej Fali",aktor radiowy i filmowy.

  • Andrzej Waligórski (ur. 20 października 1926 w Nowym Targu, zm. 10 maja 1992 we Wrocławiu) – aktor, poeta, satyryk, dziennikarz, długoletni współpracownik Polskiego Radia we Wrocławiu. Jego wrocławska twórczość była w istocie z ducha całkiem lwowska. (A czasem mówił także wprost: patrz Rozmowa ze Lwowem a także na wierszyk Grupa Wrocławiaków odwiedza Łyczaków). Był synem lwowskiego lekarza, dr. Bolesława Waligórskiego.

  • Wanda Wasilewska - pisarka, działaczka komunistyczna, za czasów tzw. "pierwszej okupacji sowieckiej" Lwowa - w latach 1939-41 mieszkała we Lwowie

  • Leon Wasilewski - działacz PPS, literat

  • Stanisław Wasylewski (1885-1953) - pisarz. Stypendysta (1905-1905), a następnie asystent (1907-1910) Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. W okresie międzywojennym wiele lat przebywał w Poznaniu, okupację przeżył we Lwowie. Autor wielu książek dotyczących Lwowa.

  • Janusz Wasylkowski (ur. w 1933 r.) - poeta, pisarz, satyryk. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1955-1956 prowadził studencki Teatrzyk Satyry "Ponuracy", z którego wylonił się do dziś działający "Kalambur". Był także współzałożycielem wrocławskiego tygodnika "Poglądy". W latach 1972-1974 kierował Telewizyjnym Teatrem Rozrywki, w roku 1987 Teatrem "Buffo". Pisze wiersze, opowiadania, fraszki, aforyzmy. Jest także autorem sztuk teatralnych, tłumaczonych na kilka jezyków, m.in. angielski, niemiecki, czeski, serbski, chorwacki, duński. Opublikował: "Węzeł rodzinny" (w tomie "Groteski sceniczne" 1966), "Upalny dzień", "Początek komedii" (1966), "Erotische Triptychon" ("Tryptyk erotyczny", 1970), "Teatr Rozrywki" (1974), "Piosenki lwowskiej ulicy" (1987, II wyd. 1988), "Myśli cokolwiek zezowate" (1990), "Nie ma jak Lwów - śpiewnik lwowski do 1939" (1990), "Lwowska piosenka na żołnierskim szlaku" (1990). Jest dyrektorem Instytutu Lwowskiego. Mieszka w Warszawie.

  • Kasper Weigel (1880-1941) - inżynier geodeta, profesor, kierownik Katedry Miernictwa Politechniki Lwowskiej, rektor tej uczelni w roku 1929/30. Wykonywał pionierskie w Polsce pomiary metodą fotogrametryczną. Opublikował ok. 30 prac. Zamordowany przez hitlerowców na Wzgórzach Wuleckich wraz z 33-letnim synem, Józefem - prawnikiem.

  • Rudolf Weigl (1883-1957) -pochodzący z niemieckiej rodziny z Moraw, lecz po śmierci ojca wychowany od dziecka w polskiej tradycji kulturowej, wybitny mikrobiolog lwowski, odkrywca pierwszej w świecie skutecznej szczepionki przeciwtyfusowej, kilkukrotny polski kandydat do Nagrody Nobla, profesor biologii UJK. W czasie II wojny światowej uratował kilka tysięcy polskiej inteligencji Lwowa w Instytucie Produkcji Szczepionki (zatrudniając ich jako karmicieli i preparatorów wszy), którego kierownictwo naukowe sprawował. W 1944 roku wyjechał ze Lwowa do Krościenka, po wojnie pracował naukowo na Uniwersytecie Jagiellońskim i Poznańskim.

  • Jerzy Julian Węgierski (ur. 13.II.1915 r. we Lwowie) - jeden z dowódców konspiracji lwowskiej podczas II wojny światowej. Aresztowany w 1945 roku przez NKWD, skazany na 10 lat łagrów, wrócił do Polski dopiero w 1955 roku.
    Uczeń IV Gimnazjum im. Jana Długosza (matura w 1932 roku), absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej z 1938 roku, asystent tej uczelni w latach 1937-38. Ewakuowany do Lwowa z Zakopanego, gdzie pracował tuż przed wojną, był we wrześniu 1939 roku podczas obrony miasta w Obywatelskiej Straży Bezpieczeństwa. Podczas pierwszej okupacji sowieckiej krótki czas pracował jako asystent w Lwowskim Instytucie Politechnicznym, skąd został usunięty pod zarzutem antysemityzmu. Następnie pracował jako majster, a później geodeta przy budowie drogi Przemyśl-Lwów-Złoczów. Podczas okupacji hitlerowskiej pracował na budowie tej drogi jako inspektor nadzoru, później zaś jako inżynier w Urzędzie Budowy Dróg. Od sierpnia 1942 roku członek AK, organizował i dowodził rejonem wiejskim IV (Winniki) Dzielnicy Wschodniej Inspektoratu Lwów-miasto. Od kwietnia 1944 roku organizował 2 pluton oddziału leśnego 14. pułku ułanów AK na terenie podlwowskiego przysiółka Druga Wólka. Na czele tego oddziału, rozbudowanego do szwadronu, brał udział w akcji "Burza" w dniach 22-27.VII. 1944 r, osłaniając walczące we Lwowie oddziały sowieckie i AK przed znajdującymi się na przedpolu Lwowa oddziałami niemieckimi. Podczas drugiej okupacji sowieckiej, od sierpnia 1944 roku pracował jako inżynier we Lwowie przy odbudowie lotniska i mostów. Po zejściu do podziemia był w organizacji "Nie" oficerem informacyjnym dzielnicy wschodniej. Zdradzony, aresztowany przez NKWD 14.II.1945 r., po ciężkim śledztwie w więzieniu przy ul. Łąckiego, został we wrześniu 1945 skazany na 10 lat obozów. Przebywał w obozach na środkowym Uralu, od 1952 roku w Saratowie, w ostatnim okresie - po buncie w obozie w Ekibastuzie - w więzieniu i w karnym obozie w Dżezkazganie w Kazachstanie - do 1954 roku. Administracyjnie skazany na dożywotne zesłanie, w ramach repatriacji powrócił do PRL w końcu 1955 roku, wraz ze zwolnioną tymczasem matką. Po powrocie z zesłania do Polski pracował w latach 1956-1967 jako generalny projektant w Biurze Projektów Przemysłu Węglowego w Gliwicach, później w Instytucie Urbanistyki i Architektury w Katowicach, oraz w latach 1968-1982 w PKP w Katowicach. Uzyskał stopień doktora nauk technicznych (1964), w 1973 roku habilitował się na Politechnice Krakowskiej, w 1976 roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego. Wykładał na Politechnice Śląskiej i Warszawskiej oraz - po przejściu na emeryturę - na Politechnice Krakowskiej. Wydał 9 książek i wiele innych prac na temat działalności ZWZ-AK-NIE Obszaru Nr 3 (Lwów). Ma czworo dzieci, mieszka w Katowicach.

  • Lesław Węgrzynowski (ur. 17.IX.1885 w Rohatynie zm. 10.VI.1956 we Wrocławiu) - lekarz, dr med.- wybitny specjalista chorób płuc a zwłaszcza gruźlicy. Poniósł ogromne zasługi dla zwalczania gruźlicy w Polsce.
    W listopadzie 1918 roku w czasie walk - szef sanitarny obrony Lwowa . W okresie międzywojennym m.in. kierował sanatorium oraz poradnią przeciwgruźliczą na ul. Lindego. Opiekował się w ostatniej fazie choroby Czesławem Mączyńskim, brygadierem i dowódcą z roku 1918 . Po wkroczeniu bolszewików do Lwowa uratowało go to, że jeszcze przed I wojną światową w czasie pobytu Lenina w Poroninie i Krakowie był jego lekarzem. Zasłużony (wraz z córką Krystyną Węgrzynowską) w konspiracji i pomocy Żydom we Lwowie w czasie okupacji niemieckiej. W czasie Powstania Warszawskiego - szef sanitarny obwodu Śródmieście. Jego oraz Dr Świtonia decyzja uratowała odciętych powstańcow żydowskich na ul. Promyka na Żoliborzu (patrz W. Bartoszewski i Zofia Lewinówna - "Ten jest z ojczyzny mojej" , wyd. Znak 1969, str 319-320.)
    Po wojnie pracował we Wrocławiu i Obornikach Śląskich .

  • Karol Wild (1824-1885)- lwowski księgarz i wydawca, właściciel wypożyczalni książek.

  • Władysław Tadeusz Wisłocki (1887-1941) - bibliotekarz, bibliograf, slawista, kustosz Biblioteki ZNiO

  • Teofil Wiśniowski - stracony przez władze austriackie w 1847 roku bojownik o wolność. Dla uczczenia tego wydarzenia na tzw. Górze Stracenia społeczeństwo polskie postawiło pomnik.

  • Roman Witkiewicz (1886-1941) - profesor, kierownik Katedry Pomiarów Maszyn Politechniki Lwowskiej, zamordowany przez hitlerowców na Wzgórzach Wuleckich.

  • Józef Wittlin - pisarz polski pochodzący ze Lwowa, zmarł na emigracji w USA

  • Janusz Witwicki - plastyk, twórca plastycznej panoramy Lwowa eksponowanej od niedawna we Wrocławiu, pochowany na Łyczakowie

  • Maryla Wolska (1873-1930) - znana poetka, córka Wandy i Karola Młodnickich. W jej domu przy Kaleczej 5 (willa "Zaświecie") zbierali się lwowscy poeci i artyści (Leopold Staff, Ostap Ortwin, Jan Parandowski) - pełnił on na początku XX wieku funkcję salonu literackiego Lwowa. W 1894 roku wyszła zamąż za Wacława Wolskiego, wynalazcę i przemysłowca naftowego. Początkowo studiowała malarstwo, szybko jednak zdecydowała się, także za namową męża, na uprawianie poezji. Swój pierwszy tomik wydała w 1901 roku, choc pojedyncze wiersze publikowała w różnych pismach od 1893 roku.

  • Bolesłach Wysłouch - działacz ludowy

  • Julian Zachariewicz (ur. 17.VII.1837 r. we Lwowie, zm. 27.XII.1898 r we Lwowie)-architekt, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej. Studiował początkowo w lwowskiej Akademii Technicznej, następnie w Instytucie Politechicznym w Wiedniu. Jako dyplomowany inżynier pracował do roku 1870 na różnych stanowiskach w kolejnictwie austriackim. W 1871 roku otrzymał propozycję kierowania nowo utworzoną Katedra Budownictwa w lwowskiej Akademii Technicznej. Wrócił do Lwowa, został profesorem zwyczajnym Akademii i dziekanem Wydziału Budownictwa. Po zmianie nazwy na Szkołę Politechniczną był jej pierwszym rektorem w latach 1877/78 i 1881/82. Jest autorem projektu gmachu głównego Politechniki oraz odrębnego gmachu Wydziału Chemicznego. Projekt poprzedziły podróże studialne po Niemczech i Austrii w celu zapoznania się z najnowocześniejszymi wówczas rozwiązaniami podobnych uczelni. Budowa obu wspaniałych gmachów trwała trzy i pół roku, dzięki czemu inauguracja nowego roku akademickiego 1.X.1877. mogła odbyć się w nowym gmachu przy ulicy Sapiehy. Gmach główny Politechniki Lwowskiej, nazywanej "Macierzą polskich politechnik", zaprojektowano w modnym wówczas eklektycznym stylu neorenesansowym, któremu J.Zachariewicz nadał barwe karminową. Barwa ta przetrwała nie zmieniana przez wiele dziesiątków lat aż po dzień dzisiejszy dzięki setkom tysięcy ...kurzych jaj. Julian Zachariewicz był autorem szeregu gmachów publicznych i prywatnych rezydencji lwowskich, np. pięknego gmachu Galicyjskiej Kasy Oszczędności na rogu Legionów i Jagiellońskiej, kościoła SS. Franciszkanek przy ulicy Kurkowej, dokonał kontrowersyjnej renowacji najstarszych lwowskich kościołów: Matki Boskiej Śnieżnej i Jana Chrzciciela, zaprojektował willę artysty malarza Jana Styki, szeregu willi na Kastelówce, kościołów w Buczniowie k. Tarnopola, synagogi w Czerniowcach, renowacji katedry w Tarnopolu i kościoła parafialnego w Stryju itd itp. Ojciec Alfreda Zachariewicza. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim

  • Alfred Zachariewicz (ur. 26.VIII.1871 r. we Lwowie, zm. 11.VII.1937 r. w Warszawie) - znakomity architekt, inicjator i współtwórca lwowskiej architektury secesyjnej. Studiował na Wydziale Budownictwa lwowskiej Szkoły Politechnicznej, nastepnie w wiedeńskiej Technische Hochschule. Aktywnie uczestniczył w realizacji wielkich przedsięwzięć architektoniczno-budowlanych we Lwowie, m.in. pasażu Mikolascha i dworca kolejowego - pierwszych jaskółek w stylu secesji we Lwowie. Według jego projektu zbudowano w stylu modernizmu w latach 1907-1910 gmach Izby Przemysłowo-Handlowej przy Akademickiej, monumentalnych gmachów przy ulicy Wałowej a także gmach Galicyjskiego Towarzystwa Ziemskiego na początku ulicy Kopernika. W czasie I wojny światowej znalazł się w Rosji, zaś po powrocie do Lwowa - wyczerpany przeżyciami wojennymi - nie odniósł już większych sukcesów. W połowie lat trzydziestych przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 11 lipca 1937 roku.

  • Adam Zagajewski - (ur. w 1945 r. we Lwowie) - poeta, eseista, krytyk, prozaik. Członek grupy poetyckiej Teraz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli poetyckiej Nowej Fali, współautor (wraz z J. Kornhauserem) głośnego manifestu literackiego Świat nie przedstawiony (1974). Ukończył filozofię na UJ. Od 1968 pracownik naukowy AGH w Krakowie. Związany z redakcją czasopisma Student, w której także pracował. 1979-1981 przebywał na stypendium w Berlinie Zachodnim. 1982 wyjechał z Polski do Francji. Od 1988 prowadzi cykliczne wykłady w University of Houston (USA). Członek zespołu redakcyjnego Zeszytów Literackich (od 1983 w Paryżu, od 1990 w Warszawie). Opublikował zbiory wierszy: Komunikat (1972), Sklepy mięsne (1975), List. Oda do wielości (1982, poza zasięgiem cenzury), Jechać do Lwowa i inne wiersze (Londyn 1985), Płótno (Paryż 1990). Ziemia ognista (1994), Trzej aniołowie, Three Angels (1998), Pragnienie (1999). Pragnienie uzyskało nominację do nagrody za najlepszą książkę roku NIKE 2000. Powieść Ciepło, zimno (1975). Szkice i eseje - Drugi oddech (1978), Solidarność i samotność (Paryż 1986), Dwa miasta (1991), W cudzym pięknie (1998).

  • Ludwik Zalewski - właściciel słynnej firmy cukierniczej i cukierni (także kawiarni) przy Akademickiej 22 - miejsca spotkań ekskluzywnej klienteli, szczególnie profesorów UJK i kierownictwa Osolineum. Wspaniałe wyroby cukiernicze i czekolady, przewożone także codziennie samolotem do sklepu firmowego w Warszawie. W czasie wojny poszukiwany przez NKWD zmarł i pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim.

  • Janina Zamojska (ur. 16 października 1922, zm. 30 grudnia 2015) - Polka mieszkająca we Lwowie, nadzwyczaj zasłużona dla ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego we Lwowie, stanowiąca oparcie dla wielu przyjeżdżających do Lwowa rodaków. Gorąca i niezłomna polska patriotka. Mottem życiowym Pani Jasi był fragment "Roty" Marii Konopnickiej - "Nie rzucim ziemi skąd nasz ród". Swój los od urodzenia aż do śmierci związała ze Lwowem. Poświęciła swoje długie i owocne życie dziełu ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego we Lwowie i na Kresach oraz wsparciu udzielanemu Rodakom, którzy podobnie jak ona nie opuścili polskiego Lwowa po aneksji przez ZSRS jak też rzeszom tych, którzy przyjeżdżali tam z Kraju, również w czasach komunistycznego terroru i znajdowali w Jej wspaniałym polskim domu staropolską gościnność, zrozumienie i pomoc. Jej zasługi dla Ojczyzny, Lwowa, kościoła i ludzi są ogromne. Została pochowana na cmentarzu Łyczakowskim 31 grudnia 2015 r. po mszy św. w Katedrze Łacińskiej odprawionej przez arcybiskupa Mieczysława Mokrzyckiego.

  • Gabriela Zapolska (1857-1921) - właściwie Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z Korwin-Piotrowskich, 2° voto Janowska, pseudonimy: Józef Maskoff, Walery Tomicki, dramatopisarka, prozaik, publicystka.
    Urodzona 30 marca 1857 we wsi Podhajce pod Łuckiem w rodzinie ziemiańskiej (ojciec - Wincenty, był zamożnym ziemianinem, matka - Józefa z Karskich - eks-tancerką baletową z Warszawy). Uczyła się w rodzinnym domu i krótko w zakładzie Sacré Coer oraz w prywatnym Instytucie Wychowawczo-Naukowym we Lwowie. W 1876 wyszła za mąż za porucznika gwardii carskiej, młodego ziemianina ze Żmudzi, Konstantego Śnieżko-Błockiego, szybko jednak od męża odeszła, małżeństwo unieważniono w roku 1888. W 1882, po zerwaniu z rodziną i mężem, została aktorką, występując w Krakowie, Lwowie, Poznaniu i w galicyjskich zespołach wędrownych. Cechowała ją obsesyjna niechęć , a czasem wprost wrogość w odniesieniu do mężczyzn, w których niemal zawsze widziała tylko sprawców wszelkich nieszczęść mogących spotkać kobiety w ich życiu. Gorąco pragnęła zostać aktorką, co zaprowadziło ja do różnych zespołów wędrownych i okresowych, na poły amatorskich teatrzyków ówczesnej Galicji, Kongresówki oraz Poznańskiego. Od 1879 roku uprawiała juz aktorstwo zawodowo, jednak uważając sie za artystycznie niedocenianą i nieustannie skonfliktowana ze środowiskiem teatralnym, w roku 1889 wyjechała do Paryża w celu doskonalenia swoich aktorskich umiejętności i osiągnięcia większego uznania. Przebywała tam 5 lat, do roku 1895, wchodząc w skład słynnego Théâtre Libre A. Antoine'a, a potem modernistycznego Théâtre de l'Oeuvre. Sukcesów jednak nie odniosła, gdyż aktorką była raczej mierną. Po powrocie do kraju bez powodzenia starała dostać się do warszawskich Teatrów Rządowych, trafiła ponownie do teatrzyków objazdowych i ogródkowych, by wreszcie dobić się angażu w krakowskim teatrze kierowanym przez Tadeusza Pawlikowskiego, gdzie zdobyła pewne powodzenia, stając się jednakże przy okazji ofiarą ostrej krytyki sprawozdawców teatralnych.
    Jako pisarka zadebiutowała w 1883 roku pod pseudonimem Gabriela Zapolska. Debiutowała opowiadaniem pt. Jeden dzień z życia róży (1881), ogłaszała nowele i powieści w prasie lwowskiej, następnie warszawskiej. Jej utwory: opowiadanie Małaszka (1883), powieści Kaśka Kariatyda (1885-1886), Przedpiekle (1889) stały się przedmiotem polemik, wywołały oburzenie konserwatywnej krytyki ze względu na dominujący w nich naturalizm; w powieściach O czym się nie mówi (1909) i O czym się nawet myśleć nie chce (1914) podjęła problematykę prostytucji i chorób społecznych. Napisała wiele nowel, powieści i sztuk teatralnych, z których najsłynniejszą jest grana do dziś "Moralność Pani Dulskiej". Ze względu na swoje porywcze usposobienie i różne niefortunne uwarunkowania życiowe Zapolska stale była z kimś skłocona i poróżniona. Miewała nieustannie zatargi z dyrektorami i reżyserami teatrów, w których występowała lub w których wystawiano jej sztuki. Od 1904 zamieszkała na stałe we Lwowie, zorganizowała wraz z drugim mężem, malarzem S. Janowskim, zespół teatralny, z którym objeżdżała Galicję. W roku 1912 wzięła udział w zorganizowanej w Pradze Wystawie Pracy Kobiety Polskiej; została członkiem komisji artystycznej Teatru Premier, współpracowała z lwowskim Teatrem niezależnym. Po zajęciu Lwowa przez wojska rosyjskie prowadziła przez pewien czas cukiernię. Mieszkała w willi "Skiz" na Łyczakowie, gdzie osamotniona, lecz do końca grając - jak w teatrze - swoją życiową rolę, otumaniona, oszukana i pozbawiona majątku przez młodego hipnotyzera, spędziła ostatnie lata swego bujnego życia.
    Zmarła 17 grudnia 1921 we Lwowie, pochowana w reprezentacyjnej Alei Zasłużonych na Cmentarzu Łyczakowskim.

  • Irena Zappe (ur.5 kwietnia 1919 w Zaleszczykach, zm. 15 lipca 2013 we Lwowie) - Polka mieszkająca we Lwowie, wraz z siostrą Jadwigą - wychowawczyni wielu pokoleń młodych Polaków po II wojnie pzostałych i urodzonych we Lwowie
    Rodzice sióstr Zappe pochodzili z Zaleszczyk. Ojciec pracował początkowo jako naczelnik stacji w Korościatynie, a potem w dyrekcji kolei we Lwowie. Matka była z zawodu nauczycielką, jednak zajmowała się wychowywaniem siedmiorga dzieci i prowadzeniem domu. Obie siostry rozpoczęły edukację w szkole powszechnej w Stanisławowie. W 1935 roku rodzina Zappe przeniosła się do Lwowa.
    Irena Zappe po maturze w 1938 roku rozpoczęła studia geologiczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, które ukończyła w 1941 roku. Jeszcze przed wojną pracowała jako opiekunka na koloniach dziecięcych. W czasie okupacji niemieckiej pracowała u profesora Weigla w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami, a następnie w fabryce leków na Wysokim Zamku. Od 1942 roku część rodzeństwa Zappe, w tym Irena, zaangażowała się w działalność konspiracyjną w Armii Krajowej.
    Po wojnie obie siostry (Irena i Jadwiga) wraz z rodzicami pozostały we Lwowie. Irena Zappe skończyła studia weterynaryjne, podjęła pracę jako asystentka na Uniwersytecie Lwowskim. Obie siostry zajmowały się pracą z zaniedbanymi dziećmi i młodzieżą, głównie narodowości polskiej. Od 1952 roku w swoim mieszkaniu uczyły religii, języka polskiego, historii i innych przedmiotów. Organizowały dla nich różnego rodzaju przedstawienia, organizowały jedzenie i odzież dla najbiedniejszych. Za pracę z dziećmi i młodzieżą były szykanowane przez KGB. W 1976 przeciw siostrom Zappe wszczęto postępowanie karne. Nie ma takiego Lwowianina który by nie słyszał o Wisi i Irenie Zappe. Siostry tworzyły legendę lwowską. One jako jedyne nie bały się czasów radzieckich, uczyły prawdy o historii Polski oraz tego, za co władze radzieckie najbardziej ścigały – religii. Wykształciły ponad 3 pokolenia Polaków we Lwowie. W 2008 roku otrzymały przyznany przez IPN tytuł Kustosza Pamięci Narodowej za swoją działalność wychowawczą.

  • Henryk Zbierzchowski (1881-1942) - poeta i powieściopisarz, bard Lwowa, laureat literackiej nagrody miasta Lwowa

  • Florian Ziemiałkowski (ur. w 1817, zm. w 1900), polski prawnik, działacz niepodległościowy, polityk, pierwszy prezydent Lwowa po uzyskaniu autonomii przez Galicję.

  • August Zierhoffer (1893-1969) - geograf, specjalista geomorfologii, profesor UJK, po wojnie profesor UAM w Poznaniu. Członek PAU.

  • Bartłomiej Józef Zimorowicz (1597-1677) - poeta

  • Szymon Zimorowicz (1608-1629) - poeta

  • Kazimierz Zipser (ur. w 1875 r. w Zbarażu, - profesor Politechniki Lwowskiej, rektor tej uczelni w latach 1928/1929 i 1932/1933, po wojnie profesor i prorektor Politechniki Wrocławskiej. Specjalista od kolei.

  • Tadeusz Zipser (ur. w 1930 r. we Lwowie) - architekt, profesor i rektor Politechniki Wrocławskiej, syn Kazimierza Zipsera

  • Mikołaj Zyblikiewicz (1823-1887) - działacz polityczny w Galicji, adwokat. Ur. w Starym Mieście k. Sambora w rodzinie grekokatolickiej. Studia filozoficzne we Lwowie, prawnicze w Krakowie. Związany z obozem stańczyków, poseł do Sejmu Krajowego, deputowany i prezes Koła Polskiego w Radzie Państwa w Wiedniu. Walczył o przywrócenie języka polskiego w szkolnictwie i administracji. 1874-81 prezydent m. Krakowa, zasłużony w dziele budowy szkół oraz obiektów gospodarki miejskiej i infrastruktury, zasypaniu Starej Wisły, utworzeniu Grobów Zasłużonych na Skałce, zapoczątkowaniu zbiorów Muzeum Narodowego. 1881-86 marszałek krajowy, zabiegał o rozwój gospodarczy Galicji.

  • Tadeusz Żeleński-Boy (1874-1941) - pisarz, krytyk literacki, tłumacz literatury francuskiej, lekarz. W latach 1939-1941 mieszkał we Lwowie u swego szwagra, prof. Jana Greka, i wykładał na Uniwersytecie, gdzie był kierownikiem Katedry Literatury Francuskiej. Zginął w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku rozstrzelany przez hitlerowców na Wzgórzach Wuleckich wraz z prof. Greekiem i jego żoną.

  • Stanisław Żukowski (1881-1935) - ksiądz profesor, dwukrotny dziekan Wydziału Teologicznego UJK (1923/24 i 1927/28)

  • Tadeusz Żuliński (1838-1885) - lwowski lekarz, uczestnik Powstania Styczniowego, więziony przez władze austriackie, pionier higieny szkolnej i szkolnych ćwiczeń fizycznych, kolonii i półkolonii letnich.

  • Andrzej Żuławski - ur. 22 listopada 1940 we Lwowie. Syn pisarza Mirosława Żuławskiego. W latach 1945-1952 przebywał we Francji, gdzie ukończył szkołę średnią, a później studiował na IDHEC i na wydziale filozoficznym Sorbony. Pisał teksty do magazynu "Film", był asystentem reżysera Andrzeja Wajdy przy realizacji filmów: "Samson" (1961), "Miłość dwudziestolatków" (1962), "Popioły" (1965). W 1971 roku wyreżyserował swój pierwszy pełnometrażowy fim fabularny "Trzecia część nocy". Grywał epizody, ale ma w swoim dorobku również główną rolę: w filmie według powieści Yasunori Kawabaty "Tristesse et Beauté" (1985, reż. Joy Fleury), zagrał obok Charlotte Rampling i Myriem Roussel. Odrzucił rolę w filmie Antonioniego "Zawód: reporter" (1975). Mieszka we Francji.

  • Mirosław Żuławski (ur. 1915 w Nisku, zmarł w 1995 r.), pisarz i dyplomata, autor noweli i współautor scenariusza. Ukończył prawo i Studium Dyplomatyczne, na uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 1945-49 przebywał jako radca kulturalny na placówce w Paryżu, w latach 1949-52 w Pradze, w latach 1956-65 znów pracował w Paryżu reprezentując Polskę w UNESCO. Obecnie (1971)jest wicedyrektorem departamentu MSZ. Jako poeta debiutował na łamach lwowskich "Sygnałów". W czasie wojny pracował w Instytucie Weigla, był działaczem kulturalnym podziemia, żołnierzem AK. Po wyzwoleniu był w Lublinie zastępcą redaktora "Rzeczpospolitej", w latach 1952-57 wchodził w skład zespołu redakcyjnego "Przeglądu Kulturalnego". Wydał książki: "Ostatnia Europa" (1947), "Rzeka Czerwona" (1953), "Portret wroga" i "Opowieść atlantycka" (1954), "Drzazgi bambusa" (1956), "Psia gwiazda" (1965), "Opowiadania mojej żony" (1970). Napisał scenariusz filmu "Opowieść atlantycka" reż. Wandy Jakubowskiej wg własnego opowiadania pod tym tytułem.

  • Kazimierz Żygulski (ur. 8.XII.1919 r) -socjolog kultury, działacz polityczny, były minister kultury w epoce późnego PRL. W latach 1925-37 uczęszczał we Lwowie do szkoły podstawowej i gimnazjum humanistycznego. W 1941 roku ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie okupacji hitlerowskiej członek lwowskiej Delegatury Rządu, sędzia Sądu Apelacyjnego. Aresztowany przez władze sowieckie w 1944 roku, został skazany na 15 lat więzienia za udział w pracach Delegatury Rządu. Więziony w latach 1945-1955 w obozach karnych w Republice Komi. W 1956 roku uzyskał zgodę na repatriację i wrócił do kraju. Pracował w PAN, w 1961 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Łódzkim, w 1963 roku habilitował się w PAN. Profesor nadzwyczajny od 1973 roku, zwyczajny od 1983 roku. W latach 1982-1986 Minister Kultury i Sztuki.

  • ks.Władysław Żyła (1877-1925) - ksiądz profesor doktor, dziekan Wydziału Teologicznego UJK (1921/22), autor pracy o lwowskim kościele Dominikanów

      Prezydenci Lwowa

    • dr Florian Ziemiałkowski (1871-1873)

    • Aleksander Jasiński (1874-1979)

    • dr Michał Gnoiński (1880-1882)

    • Wacław Dąbrowski (1883-1885)

    • Edmund Mochnacki (1886-1897)

    • dr Godzimir Nałęcz-Małachowski (1897-1905)

    • Michał Michalski (1905-1907)

    • Stanisław Ciuchciński (1907-1911)

    • Józef Neumann (1911-1914, 1919-1927)

    • dr Tadeusz Rutowski (1914-1915)

    • inż. Jan Brzozowski-Haluch (1930-1931)

    • Wacław Drojanowski (1931-1936)

    • doc. dr Stanisław Ostrowski (od 1936 roku)


      Kuratorzy literaccy Ossolineum

    • Jan Wincenty hr. Bąkowski (1818-1826)

    • Henryk książę Lubomirski (1827-1850)

    • Maurycy hr. Dzieduszycki (1851-1969)

    • Jerzy ks. Lubomirski (1869-1872)

    • Kazimierz hr. Krasicki (1872-1882)

    • Andrzej ks. Lubomirski (1882)


      Dyrektorzy Ossolineum

    • ks. Franciszek Siarczyński (1827-1829)

    • Konstanty Słotwiński (1831-1834, 1837)

    • Adam Kłodziński (1839-1849)

    • August Bielowski (1851-1876)

    • Wojciech Kętrzyński (1876-1918)

    • Ludwik Bernacki (1918-1939)

    • kolegialnie: Mieczysław Gębarowicz, Kazimierz Tyszkowski i Władysław Wisłocki (od 18.IX.1939 roku do października 1939 roku)


      SŁYNNE RODZINY

    • Baczewscy - producenci słynnych wódek

    • Baworowscy - por. Biblioteka Baworowskich

    • Boimowie - kupiecka rodzina z Węgier, fundatorzy manierystycznej kaplicy obok Katedry

    • Czartoryscy

    • Dunin-Borkowscy

    • Dzieduszyccy

    • Fredrowie

    • Longchamps de Berier - w średniowieczu konsulowie weneccy we Lwowie, później zasłużeni dla Polski i Lwowa mieszczanie, w XIX, XX wieku i latach międzywojennych uczeni i naukowcy (m.in. prof. prawa cywilnego UJK- Roman Longschamp de Berier - ostatni przedwojenny rektor UJK, zamordowany przez hitlerowców wraz z trzema synami (Bronisławem - 25 l., Zygmuntem - 23 l. i Kazimierzem - 18 l.) na Wzgórzach Wuleckich w nocy z 3 na 4 lipca 1941 roku), od ich nazwiska pochodzi nazwa Lonszanówki - dawnej posiadłości rodziny - jednej z dzielnic Lwowa.

    • Lubomirscy

    • Monne - literaci

    • Rzewuscy

    • Skarbkowie

    • Strońscy

    • Starzeńscy

    • Zamoyscy

      Królowie polscy we Lwowie

    • Kazimierz Wielki (1340)

    • królowa Jadwiga (1374-1399). W 1387 r. udała się do Lwowa, by zakończyc tam bezprawne rządy węgierskie, zaprowadzone przez jej ojca Ludwika, króla Węgier i Polski. Był on siostrzeńcem i następcą na tronie Polski Kazimierza Wielkiego, który Ziemie Czerwieńską odzyskał dla Polski i założył nowy Lwów - jako miasto europejskie na prawie magdeburskim. Ludwik Węgierski potraktował Ziemie Czerwieńską jako własność swojej dynastii (Andegawenów, królujących na Węgrzech). Namiestnikiem we Lwowie mianował zniemczonego Piasta śląskiego, księcia Władysława Opolczyka, którego zadaniem było wyrugowanie z tamtej ziemi rządów polskich. Stan ten nie mógł byc przez Polskę tolerowany, stąd wyprawa Królowej Jadwigi wraz z polskim rycerstwem dla przywrócenia polskiego władztwa. (CL 34 z 2003)

    • Władysław Jagiełło (1348-1434) - w r. 1388 wydał dokument: ...przyrzekamy treścią niniejszego i ślubujemy, że powiat, ziemię oraz miasto nasze Lwów żadnemu księciu ani nikomu innemu nie oddamy, ani w jakikolwiek sposób nie przekażemy, lecz ów powiat i miasto Lwów za Nasze oraz najjasniejszej księżniczki i pani Jadwigi, Królowej Polski, małżonki naszej najdroższej, tudzież dzieci naszych i Korony Królestwa naszego Polskiego uważać będziemy oraz po wieczne czasy na zwsze posiadać chcemy. Czego świadectwem niniejsze pismo, na którym załączona jest nasza pieczęć. Dan w Lublinie, w dzień błogosławionego Michała Archanioła [29 września] Roku Pańskiego tysięcznego trzechsetnego osiemdziesiątego ósmego.

    • Kazimierz Jagiellończyk

    • Jan Olbracht

    • Zygmunt Stary

    • Stefan Batory

    • Zygmunt III Waza

    • Władysław IV Waza (1634)

    • Jan Kazimierz (1651 - po bitwie pod Beresteczkiem, 1656 - Śluby lwowskie)

    • Michał Korybut Wiśniowiecki (zmarł w Kamienicy Arcybiskupiej w Rynku)

    • Jan III Sobieski (wielokrotnie)

    • Stanisław Leszczyński

    • August II Mocny (1698)

      SŁYNNI ARTYŚCI

    • Karol Adwentowicz

    • leksander Bandrowski

    • Ewa Bandrowska-Turska

    • Wiktor Bregy

    • Waclaw Brzeziński

    • Jerzy Czaplicki

    • Jadwiga Dębicka

    • Adam Didur

    • Adam Dobosz

    • Bronisława Dowiakowska

    • Ignacy Dygas

    • Ferdynand Felman

    • Władysław Floryański

    • Jerzy Garda

    • Anna Gostyńska

    • Stefan Jaracz

    • Jan Kiepura

    • Janina Korolewicz-Waydowa

    • Jadwiga Lachowska

    • Tadeusz Leliwa-Kopystański (Enzo Leliva)

    • Józef Mann

    • Stanisław Mierzwiński

    • Helena Modrzejewska

    • Maria Mokrzycka

    • Eugeniusz Mossakowski

    • Aleksander Myszuga

    • Matylda Polińska-Lewicka

    • Ada Sari

    • Marcella Sembrich-Kochańska

    • Wanda Siemaszkowa

    • Ludwik Solski

    • Eugenia Strassern

    • Irena Trapszo

    • Janusz Warnecki

    • Wanda Wermińska

    • Helena Zboińska-Ruszkowska

    • Roman Żelazowski

      Oraz przedstawiciele innych nacji:

    • Honore de Balzac - jadąc do ukochanej - Eweliny Hańskiej zatrzymał się na nocleg w hotelu George we Lwowie

    • Nikita Chruszczow - po zajęciu Lwowa przez sowietów w 1939 roku I sekretarz KPZU (Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy) z siedzibą we Lwowie

    • Ferdynand Foch marszałek Francji, doktor h.c. UJK (10.V.1923)

    • Iwan Franko (ur. w 1856 r. we wsi Nahujewicze, zmarł w 1916 r. we Lwowie) - poeta ukraiński, absolwent Uniwersytetu Lwowskiego, przyczynił się do wzrostu świadomości narodowej Ukraińców. Syn ukraińskiego chłopa, kowala wiejskiego. Dzięki wybitnym zdolnościom ukończył nie tylko gimnazjum w Drohobyczu, ale też rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. W trakcie studiów został aresztowany za kontakty z ruchem socjalistycznym i przebywał 6 miesięcy w więzieniu. Przesądziło to o jego juz znacznie aktywniejszym związaniu się z galicyjskim ruchem socjalistycznym na wiele lat.. Jednocześnie drukuje własne wiersze, opowiadania, nowele. Powstają pierwsze powieści, w tym jedna z najwybitniejszych w ukraińskiej prozie artystycznej "Borysław się śmieje". Koniec lat 80-tych przynosi największy poemat Iwana Franko - "Pańskie żarty" osnuty na wypadkach 1846 r. w Galicji. W kilka lat później na Uniwersytecie w Wiedniu uzyskuje tytuł doktora filozofii. Rośnie jego ranga jako uczonego, krytyka i historyka literatury. Wiele tłumaczy z literatury światowej na język ukraiński. Pisze też utwory po polsku. Z Polakami łączy go nie tylko ideowa współpraca, ale wiele przyjaźni. Jego niefortunny artykuł o Mickiewiczu jako "poecie zdrady", którego żałował do końca zycia spowodował, że przypuszczono na niego atak nie tylko ze strony polskiej, ale i ukraińskiej. W początkach XX wieku odchodzi w duzym stopniu od swych młodzieńczych ideałów. Umarł w 1916 roku, w ostatnich latach swojego zycia ciężko chorując. Pochowany na cmentarzu Łyczakowskim.

    • Grigorij Jawlińskij - współczesny demokratyczny polityk rosyjski (Frakcja "Jabłoko"), urodzony i wychowany we Lwowie

    • arcyksiążę Karol Ludwik - brat cesarza Franciszka Józefa - bywał bardzo często we Lwowie, dla niego zbudowano piękny dworzec kolejowy z przeszkloną halą przyjazdową, jego imieniem nazwano jedną z głównych promenad Lwowa

    • Franciszek Ksawery Mozart - syn słynnego ojca - Wolfganga Amadeusza, kompozytor i muzyk - przez kilka lat mieszkał i pracował we Lwowie

    • Piotr I - car rosyjski, mieszkał kilka miesięcy w jednej z kamienic w Rynku

    • Iwan Podkowa - samozwańczy hospodar mołdawski, nieuznany przez króla Zygmunta Augusta, ścięty na rynku lwowskim

    • Leopold von Sacher-Masoch - literat austriacki, mieszkał we Lwowie, od jego nazwiska pochodzi termin "masochizm". Wsławił się tym, że w grudniu 1869 roku zawarł kontrakt z baronówną Fanny von Pistor, na mocy którego przez sześć miesięcy miał być jej niewolnikiem. Opis tego eksperymentu zawarł w wydanej rok później książce "Wenus w futrze". Dzieło okazało się z miejsca przebojem światowym, a Sader-Masoch patronem masochistów.

    • Szymon Wiesenthal - działacz żydowski, urodzony i wychowany we Lwowie, absolwent UJK. Jego dziełem są m. in. instytut dokumentujący zbrodnie hitlerowskie na Żydach i udane poszukiwania ukrywających się zbrodniarzy hitlerowskich

      wstecz...

  • Źródła:
  • Urszula Jakubowska - "Lwów na przełomie XIX i XX wieku", Warszawa 1991
  • Stanisław Nicieja - "Cmentarz Łyczakowski we Lwowie"
  • Stanisław Wasylewski - "Pod kopułą lwowskiego Ossolineum"
    Powrot

    Licznik