Ormiański Kościół Apostolski i Kościół Katolicki obrządku ormiańskiego używają w Armenii i w krajach diaspory, w tym też w Polsce, kalendarza gregoriańskiego. Oznacza to, że Wielkanoc - „Zatik” świętowana jest wspólnie z Kościołem Katolickim obrządku łacińskiego. Wyjątek stanowią wspólnoty ormiańskie w Rosji, Gruzji i w Ziemi Świętej, które używają kalendarza juliańskiego.

Rachuba lat w kalendarzu ormiańskim jest jednak inna niż w innych kalendarzach chrześcijańskich. Początkiem tzw. ery ormiańskiej jest dzień 11 lipca 552 r., kiedy to synod w Dwinie w Armenii zerwał jedność z Kościołem Katolickim . Oznacza to, że dni od 11 lipca 2003 r. do 10 lipca 2004 r. są rokiem 1453 ery ormiańskiej, a dni od 11 lipca 2004 r. do 10 lipca 2005 r. są rokiem 1454 ery ormiańskiej.

Inną charakterystyczną cechą kalendarza ormiańskiego jest brak osobnego święta Bożego Narodzenia. Jest to utrzymanie starej tradycji pierwszych wieków chrześcijańskich, kiedy to święto Epifanii - „Astwacahajtnutjun” było połączeniem trzech wydarzeń z życia Jezusa: Narodzin w Betlejem, Pokłonu Trzech Króli i Chrztu w Jordanie. Święto to obchodzone jest 6 stycznia /w kalendarzu juliańskim 19 stycznia/. W niektórych krajach, np. w Polsce, pod wpływem tradycji zachodniej przyjął się zwyczaj świętowania 25 grudnia dodatkowego święta „Surb Cynund”.

Wszystkie ważne święta liturgiczne Ormianie obchodzą na ogół w niedziele. Dla przykładu, uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej obchodzona jest w Kościele Katolickim obrządku łacińskiego 15 sierpnia /niezależnie od dnia tygodnia/, natomiast w Kościele Ormiańskim w niedzielę przed tym dniem lub po tym dniu. W niedzielę rozpoczyna się także Wielki Post. Niedziela ta wypada przez Środą Popielcową i z tego też powodu łacińska pierwsza niedziela Wielkiego Postu jest dla Ormian już niedzielą drugą.

Stałe daty, niezależnie od dnia tygodnia, mają m.in. wspomniana Epifania, Zwiastowanie Pańskie /25 marca/, Narodzenie Matki Bożej /8 września/ oraz uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny /9 grudnia, czyli dzień później niż w kalendarzu rzymskim/.

Dla Ormian dniami modlitw za zmarłych - „Or Mereloc” są drugie dni świąt Epifanii Wielkanocy, Przemienienia Pańskiego, Wniebowzięcia Matki Bożej i Podwyższenia Krzyża Św. Uroczystości Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego nie są znane.

W niniejszym kalendarzu kolorową czcionką zaznaczyłem święta ormiańskie, a czarną święta łacińskie. Kolorową czcionką są także zaznaczone dni wolne od pracy, obowiązujące w Polsce.

Przy datach dziennych zaznaczone są daty najważniejszych wydarzeń historii Armenii i Kościoła Ormiańskie, ze szczególnym uwzględnieniem historii i tradycji Ormian polskich.

Nazwy świąt ormiańskich podane są w oparciu o tłumaczenie z kalendarza Patriarchatu Ormiańskokatolickiego w Bejrucie, dokonanego przez kleryka Ernesta Yeseyana z Lublina.

Ks. kan. Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Tadeos Wartapet Isahakian-Zaleski

Armenia jest jedynym krajem na świecie, w którym Uroczystość Narodzenia Pańskiego obchodzi się nie 25 grudnia, czy 7 stycznia, lecz 6 stycznia- w Święto Epifanii (Trzech Króli). Jest tak dlatego, że Kościół Ormiański pozostał przy starożytnej tradycji, która kazała obchodzić Uroczystość Bożego Narodzenia w dniu 6 stycznia. Tradycja ta sięga czasów „apostołów i błogosławionych Ojców”. Taka praktyka istniała już w połowie II wieku. Wspomina o niej i poucza Św. Klemens Aleksandryjski w swoim słynnym dziele „Stromata” (Kobierce). Świętowano tego dnia łącznie trzy wydarzenia Narodzenia Pańskie, Pokłon Trzech Króli, czyli Objawienie się nowonarodzonego Dziecięcia- Mesjasza naszym przodkom- poganom, oraz Chrzest Chrystusa w rzece Jordan.

Według kronik greckich i łacińskich, Narodzenie i Chrzest Pański świętowano 6 stycznia w całym Kościele Powszechnym do IV wieku. Z końca zaś IV wieku Kościół Zachodni (dla Ormian to zarówno Kościół Łaciński i Grecki) obchodzi Narodzenie Pańskie 25 grudnia (7 grudnia), w miejsce święta pogańskiego boga Mitry- „Niezwyciężonego Słońca”, którego kult już w I stuleciu był rozpowszechniony od Azji Mniejszej aż po Brytanię. Na temat Narodzenia Pańskiego i jego dzieciństwa powstało w narodzie Ormiańskim wiele legend a nawet zbiór apokryfów dzieciństwa Jezusa, z którego właśnie pochodzi przekaz o liczbie i imionach magów (Kasper, Melchior i Baltazar), którzy przyszli pokłonić się nowonarodzonemu Królowi.

Tradycje związane ze Świętem Narodzenia Pańskiego wśród Ormian są nieco odmienne od tradycji polskich, choć z pewnością można by się dopatrzyć również pewnych elementów wspólnych. Wieczór biblijny nazywa się w tradycji ormiańskiej Czragaluje, co tłumaczy się na język polski jako zapalenie lamp, świec”. Związane jest to z tym, że w ten wieczór w świątyniach były zapalane wszystkie lampy oliwne i świece. Z kościoła rozlega się w ów wieczór śpiew hymnu-szarakanu „Wielka i przedziwna Tajemnico”, ułożonego w V wieku przez wielkiego historyka Armenii, św. biskupa Monesa Chrenatsi (Mojżesza z Chorenu). Potem odczytuje się fragment Księgi Rodzaju, mówiący o stworzeniu świata i człowieka, oraz o upadku tego człowieka, który został odkupiony Krwią Syna Bożego. Następnie celebruje się Mszę Świętą, czyli po ormiańsku „Surb Patarak” (Najświętsza Ofiara). Czuwanie tego wieczoru kończy uroczysta, choć postna, wieczerza w domu, po której ludzie odwiedzają swoich bliskich zwiastując przy tym radość z narodzin Zbawiciela.

Rano w sam dzień Uroczystości odprawia się w kościołach świąteczną liturgię, którą kończy obrzęd poświęcenia wody. Do tej wody, poświęconej przez modlitewny śpiew celebransa, dolewa się kroplę Krzyżma Świętego. Następuje także zanurzenie w tej wodzie krzyża, co symbolizuje chrzest Jezusa w Jordanie, po czym wierni zabierają tę wodę z sobą do swych domów wierząc w jej cudowną moc.

Następny zaś dzień po Epifanii jest dniem modlitwy za zmarłych. Takich dni jest jeszcze 4 w ciągu roku kościelnego, podczas których po wielkich uroczystościach, ludzie dzielą radość Świąt z tymi, którzy odeszli. Jest to wyraz przeżywania jedności z nimi, zakorzeniony w prawdzie o Świętych obcowaniu.

Kleryk Ernest Yesayan
Katolicki Uniwersytet Lubelski

	STYCZEŃ - HUNWAR

1	HAMASZCHARAJIN OR CHACHACHUCJAN - ŚWIATOWY DZIEŃ POKOJU
2	1887 r. - w katedrze ormiańskiej we Lwowie arcybiskup Izaak Isakowicz udzielił święceń kapłańskich Józefowi Teodorowiczowi, późniejszemu swemu następcy. 1939 r. - we Lwowie odbył się ostatni zjazd księży ormiańskich, w czasie którego kandydatem na nowego arcybiskupa wybrano ks. infułata Dionizego Kajetanowicza /z powodu wybuchu wojny do konsekracji biskupiej jednak nie doszło/.
3
4
5	2001 r. - w katedrze ormiańskiej we Lwowie odprawiono pierwszą od 1945 r. mszę św.
6	ASTWACAHAJTNUTJUN - EPIFANIA /połączenie trzech uroczystości: Bożego Narodzenia, Objawienia Pańskiego i Chrztu Chrystusa w Jordanie/ 1941 r. - w Horodence zmarł ks. Walerian Bąkowski, proboszcz ormiański, jeden z kandydatów na ordynariusza po śmierci abpa Józefa Teodorowicza /żył 72 lata/.
7	OR MERELOC - DRUGI DZIEŃ EPIFANII /dzień modlitwy za zmarłych/
8
9	1742 r. - krajczy Franciszek Potocki ufundował kościół orm. w Mohylowie Podolskim.
10
11	NIEDZIELA CHRZTU PAŃSKIEGO /wg kalendarza rzymskiego/ 1783 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Jakub Stefan Augustynowicz /żył 82 lata/.
12	1957 r. - Kongregacja Kościołów Wschodnich mianowała Ks. Prymasa Stefana Wyszyńskiego ordynariuszem wiernych obrządku ormiańskokatolickiego w Polsce.
13
14	SURB HOWHANNU KARAPETI - ŚW. KARAPETA
15	1364 r. - katolikos Mesroba wydał bullę, w której zatwierdził biskupa lwowskiego Grzegorza, wymieniając po raz pierwszy parafie ormiańskie w Łucku i Włodzimierzu Wołyńskim.
16	1785 r. - przy klasztorze benedyktynek ormiańskich we Lwowie otwarto szkołę dla dziewcząt /istniała do czasów II wojny światowej/.
17
18	1933 r. - w Krakowie zmarł ks. infułat Bogdan Dawidowicz, armenista i lektor języka ormiańskiego w Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie /żył 75 lat/.
19	EPIFANIA /obchodzona w tym dniu wg kalendarza juliańskiego tylko przez Kościół Ormiański w Rosji, Gruzji i w Ziemi Świętej/
20	1571 r. - Andrzej z Krymu ufundował dzwonnicę katedralną we Lwowie.
21	1823 r. - w Kamieńcu Podolskim zmarł ks. Antoni Warterysowicz, administrator wikariatu apostolskiego dla Ormian-katolików w Rosji /żył 82 lata/.
22
23
24	1665 r. - we Lwowie dla kształcenia księży ormiańskich erygowano Papieskie Kolegium /prowadzone przez księży teatynów istniało do 1784 r./ 1951 r. - w Krakowie zmarł ks. Andrzej Łukasiewicz, ostatni proboszcz ormiański w Czerniowcach oraz znany działacz społeczny i polonijny na Bukowinie /żył 72 lata/. 2002 r. - ks. kard. Franciszek Macharski i ambasador Armenii Ashot Hovakimian otworzyli wystawę „Pamiątki ormiańskie w Krakowie”.
25
26
27
28
29
30	ŚW. BŁAŻEJA, BISKUPA ORMIAŃSKIEGO Z SEBASTY
31

	LUTY - PETERWAR

1
2	TJARNDARACZ - OFIAROWANIE PAŃSKIE 1887 r. - w Stanisławowie mszę św. prymicyjną odprawił ks. Józef Teodorowicz. 1902 r. - w katedrze ormiańskiej we Lwowie kard. Jan Puzyna z Krakowa, w asyście metropolity greckokatolickiego Andrzeja Szeptyckiego oraz metropolity rzymskokatolickiego bł. Józefa Bilczewskiego, konsekrował abpa Józefa Teofila Teodorowicza. 1919 r. - w katedrze św. Jana w Warszawie arcybiskup Józef Teodorowicz wygłosił kazanie na rozpoczęcie obrad polskiego Sejmu Konstytucyjnego /arcybiskup był posłem, wybranym z listy Narodowej Demokracji/.
3	ŚW. BŁAŻEJA Z SEBASTY /wg kalendarza rzymskiego/ 2002 r. - w Krakowie przedstawiciele organizacji ormiańskich, zebrani na mszy św., odprawianej z okazji 100 rocznicy sakry biskupiej Józefa Teodorowicza, wydali apel w sprawie godnego pochówku zmarłego arcybiskupa /doczesne szczątki Teodorowicza znajdują się od wielu lat poza Cmentarzem Orląt Lwowskich/.
4
5
6	1831 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Kajetan Warteresiewicz /żył 76 lat/.
7	SURB SARGSI - ŚW. SERGIUSZA
8	1710 r. - hetman i wojewoda Adam Sieniawski ufundował kościół ormiański w Brzeżanach.
9
10
11
12	2002 r. - w Warszawie zmarł Leon Ter-Oganian, animator i nestor środowiska ormiańskiego, współzałożyciel warszawskiego Koła Zainteresowania Kulturą Ormian.
13
14
15
16
17
18	2001 r. - w Bazylice Św. Piotra w Watykanie odbyły się uroczystości z okazji 1700-lecia Chrztu Armenii, w czasie których Ojciec Święty Jan Paweł II przekazał patriarsze Nersesowi Bedrosowi XIX fragment relikwii św. Grzegorza Oświeciciela.
19	WARDANANC ZORAWARAC - ŚW. WARDANIDÓW
20
21
22	BUN BAREKENDAN - PRAWDZIWY KARNAWAŁ
23	PIERWSZY DZIEŃ WIELKIEGO POSTU
24	1941 r. - we Lwowie NKWD zamordowało 14 przywódców Związku Walki Zbrojnej, w tym kanonika ormiańskiego Adama Bogdanowicza /żył 43 lata; wg innych relacji miał zginąć 25 czerwca 1941 r. we lwowskim więzieniu „Brygidki”, podpalonym przez Rosjan/.
25	ŚRODA POPIELCOWA
26	1816 r. - w Mohylowie Podolskim zmarł biskup Józef Krzysztofowicz, pierwszy a zarazem ostatni ordynariusz Ormian-katolików w Rosji /żył 54 lata/. 1891 r. - w Czerniowcach zmarł ks. Florian Mitulski, budowniczy tamtejszego kościoła ormiańskiego /żył 81 lat/.
27
28	1883 r. - w Rzymie zmarł kard. Antoni Hassun, pierwszy w historii purpurat ormiański; w latach 1867-80 patriarcha w Bejrucie, współzałożyciel Papieskiego Kolegium Ormiańskiego.
29	I NIEDZIELA W. POSTU - 2004 r. godz. 11.20 - msza św. we Lwówku Śląskim w 60 rocznicę Ludobójstwa Polaków i Ormian na Kresach Wschodnich

	MARZEC - MART

1	1632 r. - kasztelan Maksymilian Przerębski nadał przywileje Ormianom w Śniatyniu. 1792 r. - we Lwowie z połączenia 4 ormiańskich banków zastawniczych powstał bank archidiecezjalny „Mons Pius” /istniał do 1945 r./. 1886 r. - w Rzymie w dawnym klasztorze augustiańskim przy Salita San Nicola da Tolentino papież Leon XIII erygował Papieskie Kolegium Ormiańskie, kształcące kleryków ormiańskich z głównie z Bliskiego Wschodu /od 1928 r. także kleryków z Polski/.
2
3
4	1981 r. - w Rzymie zm. ks. Piotr Agadżadżian /w l. 1931-33 pracował w Polsce, żył 77 lat/.
5	ŚRODA POPIELCOWA /wg kalendarza rzymskiego/
6
7	II NIEDZIELA W. POSTU
8
9
10	2003 r. - w Gliwicach zmarł ks. dr mitrat Krzysztof Staniecki; w latach 1977 - 1985 duszpasterz Ormian w Gliwicach, żył 69 lat.
11
12
13
14	III NIEDZIELA W. POSTU
15
16	1689 r. - starościna Konstancja Potocka nadała przywileje Ormianom w Tyśmienicy. 2002 r. - w Wadowicach pochowano Adama Oroszeny Bogdanowicza, prezesa Koła Zainteresowania Kulturą Ormian w Gdańsku i przyjaciela szkolnego Karola Wojtyły /zm. 24 XII 2001 r., żył 81 lat/.
17
18	1627 r. - w Kamieńcu Podolskim zm. katolikos Melchizedek.
19	ŚW. JÓZEFA - /imieniny Ks. Prymasa Józefa Glempa, ordynariusza Ormian-katolików/ 1751 r. - książę Józef Lubomirski nadał przywileje Ormianom w Raszkowie. 1865 r. - dr Józef Torosiewicz, lekarz i filantrop ormiański, podpisał akt fundacyjny Bursy Ormiańskiej we Lwowie, zwanej później Zakładem Naukowym im. Józefa Torosiewicza.
20
21	IV NIEDZIELA W. POSTU
22
23
24	1999 r. - w Watykanie z udziałem Katolikosa Garegina I otwarto wystawę “Rzym - Armenia” z okazji 1700. rocznicy Chrztu Armenii.
25	AWETUMN SYRPO KUSIN MARIAMU - ZWIASTOWANIE MATCE BOŻEJ 1398 r. - kupiec Sinan z Kaffy ufundował kościół orm. pw. św. Mikołaja w Kamieńcu Podol.
26	1977 r. - w Pszennej zm. ks. Jan Hanicz-Lechowski, ostatni prob. w Tyśmienicy /żył 75 lat/.
27	1956 r. - w Kutach zmarł ks. Samuel Manugiewicz, senator II Rzeczpospolitej i burmistrz Kut, ostatni ksiądz ormiańskokatolicki na Ukrainie /żył 85 lat/.
28	V NIEDZIELA W. POSTU
29
30
31

	KWIECIEŃ - APRIL

1	1597 r. - ukończono budowę kościoła orm. pw. Zwiastowania w Kamieńcu Podolskim.
2	1640 r. - w katedrze ormiańskiej we Lwowie powstało Bractwo św. Grzegorza Oświeciciela. 1892 r. - w klasztorze dominikanów w Podkamieniu zmarł o. Sadok Barącz, historyk, autor „Rysu dziejów ormiańskich” i „Żywotów sławnych Ormian w Polsce” /żył 78 lat/. 2001 r. - w Krakowie zm. Czesław Lechicki, autor „Historii Kościoła Ormiańskiego w Polsce”.
3
4	TSACHKAZARD - NIEDZIELA PALMOWA
5
6
7
8	WIELKI CZWARTEK /dzień modlitw za kapłanów/
9	WIELKI PIĄTEK
10	CZRAGALUJC ZATKI - WIGILIA PASCHALNA - WIELKA SOBOTA
11	ZATIK HARUTIAN TJARN - WIELKANOC /od 1780 r. obchodzona przez polskich Ormian wg kalendarza gregoriańskiego/. 1796 r. - kościół orm. pw. św. Mateusza w Obertynie przekazano archidiecezji łacińskiej.
12	OR MERELOC - PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY /dzień modlitw za zmarłych/
13	1879 r. - we Lwowie zm. ks. Dominik Barącz budowniczy kościoła w Łyścu /żył 70 lat/.
14
15	1931 r. - we Lwowie zm. ks. Wiktor Piotrowicz, armenista i bibliofil /żył 64 lata/.
16	1749 r. - w Wenecji zmarł opat Mechitar z Sebasty, założyciel mechitarzystów, męskiego zakonu ormiańskokatolickiego /żył 73 lata/. 2001 r. - ks. prałat dr Grzegorz Petrowicz, autor „La Chiesa Armena in Polonia”; ostatni żyjący kapłan archidiecezji ormiańskokatolickiej we Lwowie, obchodził jubileusz 60-lecia święceń kapłańskich i 70-lecia pobytu w Papieskim Kolegium Ormiańskim w Rzymie.
17	2004 r. - godz. 16.00 msza św. za Ofiary Ludobójstwa Ormian i poświecenie CHACZKARU - pomnika Ofiar w kościele św. Mikołaja w Krakowie przy ul. Kopernika 9
18	NIEDZIELA MIŁOSIERDZIA BOŻEGO
19
20	1710 r. -w katedrze ormiańskiej we Lwowie powstało Bractwo Matki Bożej Jazłowieckiej.
21	1979 r. - w Gnieźnie ks. kard. Stefan Wyszyński konsekrował Józefa Glempa, obecnego ordynariusza Ormian-katolików w Polsce.
22
23
24	APRILIAN NAHATAKAC - DZIEŃ PAMIĘCI O OFIARACH LUDOBÓJSTWA ORMIAN 1915 r. - Turcy aresztują i mordują 800 przedstawicieli inteligencji ormiańskiej, rozpoczynając w ten sposób ludobójstwo, w czasie którego zginęło 1,5 miliona Ormian
25
26
27
28
29	1901 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup Izaak Mikołaj Isakowicz, zwany „Złotoustym”, wybitny kaznodzieja, pisarz, założyciel dzieł charytatywnych /żył 77 lat/.
30	ŚW. GRZEGORZA OŚWIECICIELA /wg kalendarza rzymskiego/ 1585 r. - hetman Jan Zamoyski nadał przywileje Ormianom w Zamościu.

	MAJ - MAJIS

1	ŚWIĘTO PRACY
2
3	ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA
4	1940 r. - w Kutach Rosjanie zastrzelili ks. prefekta Bogdana Agopsowicza /żył 32 lata/ 1944 r. - w Stanisławowie zmarł ks. dr prałat Leon Isakowicz, proboszcz /żył 47 lat/.
5
6
7	1662 r. - wojewoda Jędrzej Potocki nadał przywileje Ormianom w Stanisławowie.
8
9	JEREWUMN SURPO CHACZI - UKAZANIE SIĘ KRZYŻA ŚWIĘTEGO 1928 r. - uczestnicy II Synodu Biskupów Ormiańskich, w tym arcybiskup Józef Teodorowicz, wmurowali w Papieskim Kolegium Ormiańskim w Rzymie tablicę pamiątkową ku czci arcybiskupa i 8 kapłanów zamordowanych przez Turków w latach 1915 - 1921.
10	1946 r. - obraz Matki Bożej Łaskawej opuścił na zawsze Stanisławów. 1990 r. - w Raszkowie parafia łacińska przejęła dawny kościół ormiański.
11
12
13
14
15	2001 r. - w Krakowie w klasztorze karmelitów na Piasku ks. kard. Franciszek Macharski wmurował tablicę pamiątkową z okazji 100 rocznicy śmierci abpa Izaaka Isakowicza.
16	1560 r. - król Zygmunt August nadał przywilej kościołowi orm. pw. św. Szczepana w Łucku. 1814 r. - w Warszawie zmarł sufragan gnieźnieński Grzegorz Zachariasiewicz, Ormianin. 1832 r. - zmarł biskup przemyski Jan Potoczki, Ormianin z Siedmiogrodu /żył 73 lata/. 1971 r. - w Rzymie zmarł kard. Franciszek Agadżanian, prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary, w latach 1937-62 jako Grzegorz XV pełnił urząd patriarchy /ur. w Gruzji, żył 76 lat/.
17	1778 r. - w dzielnicy ormiańskiej we Lwowie wielki pożar pochłonął m.in. pałac arcybiskupów, dom kapituły i klasztor benedyktynek ormiańskich.
18	1959 r. - do kościoła świętych Piotra i Pawła w Gdańsku ks. Kazimierz Filipiak wprowadził obraz Matki Bożej Łaskawej z parafii ormiańskiej w Stanisławowie.
19
20	1942 r. - w obozie w Dachau zginął ks. Leszek Pryliński, wikary ormiański /żył 58 lat/.
21
22
23	WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE
24
25	1956 r. - w Gnieźnie bp Franciszek Jedwabski udzielił święceń kapłańskich Józefowi Glempowi, obecnemu ordynariuszowi Ormian-katolików w Polsce.
26	1997 r. - patriarcha Jan Piotr /Bedros/ XVIII Kasparian z Bejrutu rozpoczął wizytę w Polsce.
27
28	1742 r. - w Stanisławowie wmurowano kamień węgielny pod kościół ormiański. 1981 r. - w Warszawie zmarł ks. Prymas Stefan Wyszyński /od 1957 r. ordynariusz Ormian-katolików w Polsce, żył 80 lat/.
29	HAMBARTSUMYN TJARREN - WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE 1921 r. - w katedrze na Wawelu arcybiskup Józef Teodorowicz wygłasza mowę w czasie Zjazdu Biskupów pt. „Dzisiejszy stosunek Episkopatu Polskiego do Chrystusa i do narodu”. 1998 r. - Zgromadzenie Narodowe we Francji potępiło Rzeź Ormian w Turcji w 1915 r.
30	HOGEGALUST - ZESŁANIE DUCHA ŚW. 1937 r. - w Stanisławowie arcybiskup Józef Teodorowicz i Prymas August Hlond dokonali koronacji obrazu Matki Bożej Łaskawej.
31

	CZERWIEC - HUNIS

1
2
3	1791 r. - w Mohylowie Podolskim abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. Nawiedzenia NMPanny i św. Grzegorza Oświeciciela.
4
5
6	AMENASURB JERRORDUTJUN - PRZENAJŚWIĘTSZEJ TRÓJCY 1824 r. - w Łyścu k. Stanisławowa przyszedł na świat Izaak Mikołaj Isakowicz, syn Samuela i Rypsymy ze Słowackich, późniejszy arcybiskup ormiańskokatolicki. 1940 r. - w Rzymie wmurowano kamień węgielny pod nowe Kolegium Ormiańskie.
7	SURB HRIPSIME - ŚW. RYPSYMY
8	SURB GAJANE - ŚW. GAJANE
9
10	BOŻE CIAŁO /wg kalendarza rzymskiego/ 2000 r. - w Zamościu na miejscu, gdzie w latach 1625 - 1802 znajdował się kościół ormiański, odsłonięto pamiątkową tablicę poświęconą Ormianom.
11	1791 r. - do kościoła orm. w Mohylowie Pod. wniesiono obraz Matki Boskiej Płaczącej. 1915 r. - w Mardinie Turcy zamordowali błog. bp Ignacego Maloyana /żył 42 lata/.
12	SURB GRIGORI LUSAWORCZI - ŚW. GRZEGORZA OŚWIECICIELA, GŁÓWNEGO PATRONA ARMENII I WSPÓŁPATRONA ARCHIDIECEZJI ORMIAŃSKIEJ WE LWOWIE 1845 r. - zmarł biskup przemyski, a wcześniej tarnowski, Franciszek Ksawery Abgaro-Zachariasiewicz, /w 1812 r. przeszedł z obrządku ormiańskiego na łaciński, żył 75 lat/.
13	ŚW. ANTONIEGO Z PADWY /odpust w parafii orm. w Kutach i zarazem główna uroczystość dla Ormian na Pokuciu/. 1875 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Grzegorz Michał Szymonowicz /żył 75 lat/. 2001 r. - w Erywaniu otwarto Ambasadę Polską.
14	1875 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Grzegorz Michał Szymonowicz /żył 75 lat/.
15	1798 r. - zm. ks. Grzegorz Arakiełowicz, Ormian, jezuita, pisarz i prof. teologii /żył 65 lat/.
16
17
18	2001 r. - patriarcha Nerses Bedros XIX z Bejrutu rozpoczął wizytę duszpasterską w Polsce, odwiedzając Gdańsk, Warszawę, Toruń, Łowicz, Kraków i Radwanowice.
19	1932 r. - w siedzibie Archidiecezjalnego Związku Ormian we Lwowie arcybiskup Józef Teodorowicz otworzył wielką wystawę zabytków ormiańskich.
20
21	2001 r. - w Krakowie pod przewodnictwem patriarchy Nersesa Bedrosa XIX odbyły się uroczystości z okazji 1700-lecia Chrztu Armenii i 100-lecia śmierci abpa Izaaka Isakowicza.
22	2001 r. - patriarcha Nerses Bedros XIX przekazał Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie „Słownik łacińsko-ormiański”, autorstwa ks. Stefana Roszki.
23	1886 r. - w Łyścu arcybiskup Izaak Isakowicz konsekrował kościół ormiański, zbudowany w miejscu drewnianej świątyni spalonej w 1830 r. 1929 r. - w Rzymie papież Pius XI beatyfikował Gomidasa Keumurgiana, księdza ormiańskokatolickiego, zamordowanego przez Turków w 1707 r. w Konstantynopolu.
24
25	1834 r. - w Warszawie zmarł biskup Mikołaj Hasso-Manugiewicz, Ormianin, pierwszy sufragan warszawski i biskup augustowski /żył 80 lat/. 2001 r. - Ojciec Święty Jan Paweł II nawiedził katedrę ormiańską we Lwowie.
26
27	1791 r. - w Kamieńcu Pod. abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. św. Mikołaja.
28	SYRBUJN METSI NERSESI - ŚW. NERSESA WIELKIEGO, PATRIARCHY
29	1999 r. - w Eczmiadzynie zmarł Katolikos Garegin I /Nszan Sarkisjan/, zwierzchnik Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego /ur. w Syrii, żył 67 lat/.
30

	LIPIEC - HULIS

1
2
3
4
5	1973 r. - w Krakowie zmarł ks. prof. Franciszek Tokarz, orientalista i poliglota, w latach 1934-38 administrator parafii ormiańskiej w Brzeżanach /żył 76 lat/.
6
7	1981 r. - Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił arcybiskupem warszawskim i gnieźnieńskim oraz Prymasem Polski ks. Józefa Glempa, który od tej pory spełnia także funkcję ordynariusza wiernych obrządku ormiańskokatolickiego w Polsce. 1981 r. - Ojciec Święty Jan Paweł II nawiedził Papieskie Kolegium Ormiańskie w Rzymie, wspominając w przemówieniu postać abpa Józefa Teodorowicza.
8
9
10	1757 r. - kasztelanowa Ludwika Potocka nadała przywileje parafii ormiańskiej w Kutach. 1861 r. - w Czerniowcach zmarł ks. Celestyn Torosiewicz, organizator i pierwszy proboszcz tamtejszej parafii ormiańskiej /żył 57 lat/.
11	552 r. - w Dwin w Armenii synod Kościoła Ormiańskiego przyjął nowy kalendarz /od tego dnia liczone są lata ery ormiańskiej/. 1635 r. - w Rzymie papież Urban VIII przyjął wyznanie wiary katolickiej od biskupa Mikołaja Torosowicza oraz podniósł diecezję ormiańską we Lwowie do rangi archidiecezji.
12
13
14	1791 r. - w Raszkowie abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. Niep. Pocz. NMPanny i św. Szczepana. 1965 r. - w Żurawicy zm. ks. Kajetan Amirowicz, ostatni proboszcz w Śniatyniu /żył 74 lata/.
15
16	1731 r. - w kościele bernardynów w Warszawie, przy którym działało duszpasterstwo Ormian, powstało Bractwo św. Grzegorza Oświeciciela. 1830 r. - w Łyścu spłonął drewniany kościół ormiański.
17	1990 r. - zarejestrowane zostało Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne w Krakowie.
18	WARDAWAR - PRZEMIENIENIE PAŃSKIE
19	OR MERELOC - dzień modlitw za zmarłych
20	1945 r. - w Brzeżanach zginął tragicznie ks. dr Sergiusz Egulian, administrator tamtejszej parafii ormiańskiej, absolwent Papieskiego Kolegium Ormiańskiego w Rzymie /urodzony w Adanie w Turcji, żył 39 lat/.
21	1759 r. - w Tyśmienicy wmurowano kamień węgielny pod kościół ormiański.
22	1879 r. - w Czerniowcach abp Grzeg. Romaszkan konsekrował kościół pw. św. Grzegorza.
23	1951 r. - w Krakowie zm. kard. Adam Sapieha „Książę Niezłomny”, wieloletni przyjaciel i współpracownik arcybiskupa Józefa Teodorowicza.
24
25	1604 r. - król Zygmunt III zezwolił na budowę nowego Ratusza Orm. w Kamieńcu Pod. 1865 r. - w Żydaczowie k. Horodenki przyszedł na świat Józef Teofil Teodorowicz, syn Grzegorza i Gertrudy z Ohanowiczów, późniejszy arcybiskup ormiańskokatolicki.
26
27
28
29
30	1791 r. - w Żwańcu abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. Niep. Pocz. NMPanny.
31

	SIERPIEŃ - OGOSTOS

1
2
3
4
5
6	PRZEMIENIENIE PAŃSKIE /wg kalendarza rzymskiego/
7	1886 r. - w Tyśmienicy abp Izaak Isakowicz ponownie konsekrował kościół ormiański.
8
9	ŚW. KAJETANA, współpatrona archidiecezji ormiańskiej we Lwowie i założyciela zgromadzenia teatynów, które prowadziło Papieskie Kolegium Ormiańskie we Lwowie.
10	1920 r. - w Scvres pod Paryżem 14 państw, w tym Polska, podpisało traktat pokojowy uznający niepodległość Armenii /traktat pozostał niestety tylko na papierze/.
11
12
13
14	1791 r. - w Kutach abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. Niep. Pocz. NMPanny.
15	POCHUMN SURB ASTWATSATSNI - WNIEBOWZIĘCIA MATKI BOŻEJ /główna uroczystość odpustowa w katedrze ormiańskiej we Lwowie/ WNIEBOWZIĘCIE MATKI BOŻEJ /wg kalendarza rzymskiego/ 1886 r. - w Kalwarii Zebrzydowskiej odbyła się koronacja obrazu Matki Bożej, w czasie której kazanie wygłosił arcybiskup Izaak Isakowicz.
16	OR MERELOC - dzień modlitw za zmarłych 1602 r. - w Kamieńcu Podolskim spłonął Ratusz Ormiański.
17
18
19	1994 r. - w Eczmiadzynie zmarł Katolikos Wazgen I /Lewon Karapet Połdżijan/, wielki zwolennik ekumenizmu /ur. w Bukareszcie, żył 85 lat/.
20	1791 r. - w Tyśmienicy abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół orm. pw. św. Kajetana.
21
22	1762 r. - w Stanisławowie miał miejsce „cud łez” na obrazie Matki Bożej Łaskawej. 1762 r. - w Stanisławowie abp Jakub Augustynowicz konsekrował kościół orm. pw. Niepokalanego Poczęcia NMPanny. 1782 r. - abp Jakub Augustynowicz poświęcił dzwon „św. Grzegorz” dla katedry we Lwowie.
23
24	ŚW. BARTŁOMIEJA, APOSTOŁA ARMENII /wg kalendarza rzymskiego/
25
26	1938 r. - w Krakowie zmarł Teodor Axentowicz, siostrzeniec arcybiskupa Izaaka Isakowicza, wybitny malarz i rektor Akademii Sztuk Pięknych /żył 79 lat/.
27
28	1773 r. - kasztelanowa Katarzyna Kossakowska nadała przywileje parafii orm. w Łyścu. 1936 r. - w Stanisławowie zmarł ks. Franciszek Komusiewicz, proboszcz ormiański i główny organizator koronacji obrazu Matki Bożej Łaskawej /żył 55 lat/.
29
30	1363 r. - Jakub i Panos, kupcy ormiańscy z Krymu, ufundowali katedrę we Lwowie.
31

	WRZESIEŃ - SEPTEMBER

1	1765 r. - książę Stanisław Lubomirski ufundował kościół ormiański w Bałcie.
2	1798 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Jakub Walerian Tumanowicz /żył 84 lata/.
3	1989 r. - w kościele ormiańskim w Gliwicach patriarcha ormiańskokatolicki Jan Piotr /Hovanes Bedros/ XVIII z Bejrutu ukoronował obraz Matki Bożej Ormiańskiej z Łyśca.
4	SYRBO TOWMAJI ARAKELUJN - ŚW. TOMASZA APOSTOŁA
5
6	2001 r. - w Krakowie zmarła Ewa z Bohosiewiczów Sztolcman - Kotlarczyk, aktorka i animatorka środowiska ormiańskiego /żyła 73 lata/.
7	SYRBOC TARGMANCZAC - ŚW. TŁUMACZY PISMA ŚWIĘTEGO
8	TSYNUND SURB ASTWATSATSNI - NARODZENIE MATKI BOŻEJ 1883 r. - w Krakowie odbyła się koronacja obrazu Matki Bożej Piaskowej, w czasie której kazanie wygłosił arcybiskup ormiański Izaak Isakowicz.
9
10
11	1791 r. - w Brzeżanach abp Jakub Tumanowicz konsekrował kościół pw. Niep. Poczęcia.
12	CHACZWERAC - PODWYŻSZENIE KRZYŻA ŚWIĘTEGO
13
14	PODWYŻSZENIE KRZYŻA ŚWIĘTEGO /wg kalendarza rzymskiego/.
15
16
17
18
19
20	1751 r. - w Mohylowie Pod. miał miejsce „cud łez” na obrazie Matki Boskiej. 1819 r. - bulla papieska „Inter caeter privilegia” dała cesarzom Austrii prawo mianowania arcybiskupów ormiańskich we Lwowie.
21	ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCI ARMENII, - ustanowione na pamiątkę deklaracji niepodległości, ogłoszonej 21 września 1991 r.
22
23	2001 r. - w Erewaniu odbyły się uroczystości 1700-lecia Chrztu Armenii, w czasie których katolikos Garegin II konsekrował kościół św. Grzegorza Oświeciciela.
24
25	SURB GEORGA ZORAWORI - ŚW. JERZEGO 2001 r. - Ojciec Święty Jan Paweł II rozpoczął pierwszą w historii pielgrzymkę apostolską do Armenii, odwiedzając Eczmiadzyn, Erywań i Chor Wirap.
26	1992 r. - w Gdańsku zmarł ks. prałat Kazimierz Filipiak, wikariusz Prymasa Polski ds. obrządku ormiańskokatolickiego i kustosz sanktuarium Matki Bożej Łaskawej ze Stanisławowa /żył 82 lata/.
27
28	WAGARA SURB CHACZI - ŚW. KRZYŻA Z GÓRY WAGAR W ARMENII 1868 r. - w Stanisławowie pożar miasta pochłonął kościół ormiański, który w następnych latach odbudował z ruin ówczesny proboszcz, ks. Izaak Isakowicz. 1945 r. - władze państwowe przekazały wiernym obrządku ormiańskokatolickiego kościół św. Trójcy w Gliwicach.
29	1897 r. - w posiadłości benedyktynek ormiańskich w Pasiekach Łyczakowskich we Lwowie abp Izaak Isakowicz poświęcił kaplicę pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy. 1972 r. - zmarł ks. Franciszek Jakubowicz, duszpasterz Ormian w Krakowie /żył 65 lat/.
30

	PAŹDZIERNIK - HOKTEMBER

1	1950 r. - ks. Kazimierz Roszko przeniósł do Gliwic obraz Matki Bożej Ormiańskiej z Łyśca.
2	SYRBOC JOTANASUN JEW JERKU ASZAKERTACN KRISTOSI - 72 UCZNIÓW
3	1816 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Jan Jakub Symonowicz /żył 76 lat/.
4
5	SYRBOC KUSANACN TEKHI JEW WARWARJA - ŚW. DZIEWIC TEKLI I BARBARY
6	1929 r. - w kościele dominikanów w Żółkwi odbyła się koronacja obrazu Matki Bożej Różańcowej, w czasie której kazanie wygłosił arcybiskup Józef Teodorowicz.
7	2001 r. - w Watykanie Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował ormiańskiego biskupa - męczennika Ignacego Maloyana, zamordowanego przez Turków w 1915 r. w Mardinie.
8
9
10	2001 r. - w Gdańsku zmarł Władysław Zachariasiewicz, nestor Ormian /żył 96 lat/.
11
12
13
14	1795 r. - parafia orm. w Łyścu przejęła tamtejszą parafię łacińską.
15
16	SYRBOC AWETARANCZACN: MATEOSI, MARKOSI, HUKASU JEW HOWHANNU - ŚW. EWANGELISTÓW MATEUSZA, MARKA, ŁUKASZA i JANA
17
18
19
20
21
22	1911 r. - w Papieskim Kolegium Ormiańskim w Rzymie rozpoczął się I Synod Biskupów Ormiańskich, w którym udział wziął min. arcybiskup Józef Teodorowicz.
23	2002 - w Lublinie zm. ks. infułat Bolesław Kumor, profesor KUL i PAT, autor wielu prac z zakresu historii Kościoła Ormiańskiego w Polsce /żył 77 lat/.
24	GJUT CHACZI - ZNALEZIENIE DRZEWA KRZYŻA ŚW. 1630 r. - w kościele karmelitów we Lwowie biskup ormiański Mikołaj Torosowicz złożył katolickie wyznanie wiary, co zapoczątkowało unię Kościoła Ormiańskiego w Polsce z Kościołem Katolickim. 1680 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiańskokatolicki Mikołaj Torosowicz, współtwórca unii z Kościołem Katolickim i pierwszy ordynariusz ormiańskokatolickiej archidiecezji we Lwowie /żył 82 lata/.
25	1957 r. - w Międzylesiu k. Kłodzka zmarł ks. Wiktor Kwapiński, ostatni kanclerz kurii ormiańskiej we Lwowie i więzień syberyjskich łagrów /żył 74 lata/.
26	1742 r. - papież Benedykt XIV nadał tytuł patriarchy Cylicji Abrahamowi Piotrowi I, który zapoczątkował unię Ormian bliskowschodnich z Kościołem Katolickim.
27
28	ŚW. JUDY TADEUSZA, APOSTOŁA ARMENII /wg kalendarza rzymskiego/ 1944 r. - w obozie w Mauthausen zginął śmiercią męczeńską ks. Stanisław Łaski, wikary parafii ormiańskiej w Łyścu /żył 40 lat/.
29
30	2001 r. - patriarcha Nerses Bedros XIX z Bejrutu rozpoczął wizytę duszpasterską na Ukrainie, odwiedzając Lwów, Kijów, Charków, Stanisławów i Łysiec.
31	1739 r. - w Stanisławowie zmarł ks. Stefan Roszko, tamtejszy proboszcz ormiański i autor unikalnego „Słownika łacińsko- ormiańskiego”. 2001 r. - w Krakowie zm. ks. prał. Andrzej Bardecki, przyjaciel Ormian /żył 85 lat/.

	LISTOPAD - NOJEMBER

1	WSZYSTKICH ŚWIĘTYCH /wg kalendarza rzymskiego/.
2
3
4	2001 r. - we Lwowie pod przewodnictwem patriarchy Nersesa Bedrosa XIX odbyły się uroczystości z okazji 100 rocznicy śmierci arcybiskupa ormiańskiego Izaaka Isakowicza. 1909 r. - w Czerniowcach zmarł ks. Kajetan Kasprowicz, proboszcz ormiański i założyciel bursy dla ubogiej młodzieży /żył 55 lat/.
5
6	SYRBOC HRESZTAKAPETACN GABRIELI, MIKAJELI JEW RAPAJELI - ŚW. ARCHANIOŁÓW GABRIELA, MICHAŁA I RAFAŁA
7
8	1939 r. - w Tyśmienicy zm. ks. Jan Depowski, proboszcz i dr filozofii /żył 60 lat/. 1980 r. - w Krakowie odbyła się sesja naukowa nowopowstałego Koła Zainteresowań Kultura Ormian, będąca pierwszym od czasów II wojny światowej ogólnopolskim spotkaniem środowiska ormiańskiego. 1999 r. - Prymas Polski Józef Glemp utworzył w Gdańsku ormiańską parafię personalną.
9	2000 r. - w Watykanie Ojciec Święty Jan Paweł II i Katolikos Garegin I podpisali wspólną deklarację wyjaśniającą wzajemne spory teologiczne i uznającą jedność wiary.
10	2000 r. - w Bazylice Św. Piotra w Watykanie w czasie nabożeństwa ekumenicznego, rozpoczynającego jubileusz 1700-lecia Chrztu Armenii Ojciec Święty Jan Paweł II przekazał Katolikosowi Gareginowi II fragment relikwii św. Grzegorza Oświeciciela.
11
12
13	S. ANDREASI JEW PILIPOSI ARAKELOCN - ŚW. APOSTOŁÓW ANDRZEJA I FILIPA
14	1852 r. - w Obrze zmarł ks. Karol Bołoz-Antoniewicz, Ormian z pochodzenia, jezuita, słynny kaznodzieja, poeta oraz autor pieśni religijnych, w tym „Chwalcie łąki umajone”, „Nie opuszczaj nas”, O Maryjo, przyjm w ofierze”, „W Krzyżu cierpienie, w krzyżu zbawienie”. 2002 r. - w Chełmku k. Oświęcimia wmurowanie tablice pamiątkową ku czci abpa Józefa Teodorowicza i biskupa krakowskiego Adama Sapiehy.
15
16	1796 r. - w Warszawie zmarł Józef Minasowicz, poeta i sekretarz królewski.
17
18	1954 r. - w obozie pracy w Abież na Kołymie w Rosji zginął ks. infułat Dionizy Kajetanowicz, ostatni administrator ormiańskokatolickiej archidiecezji we Lwowie /żył 76 lat/.
19
20
21	YNTSAJUMN SURB ASTWATSATSNI - OFIAROWANIE MATKI BOŻEJ NIEDZIELA CHRYSTUSA KRÓLA WSZECHŚWIATA /wg kalendarza rzymskiego/
22	ROZPOCZĘCIE WIELKIEGO POSTU PRZED EPIFANIĄ - ASTWACAHAJNUTIUN 1439 r. - we Florencji ogłoszono bullę papieża Eugeniusza IV o unii Kościoła Ormiańskiego z Kościołem Katolickim /unia nie przetrwała następnych lat/.
23
24
25
26	1945 r. - władze radzieckie zamknęły katedrę ormiańską we Lwowie /do 2001 r./. 1999 r. - w Muzeum Narodowym w Krakowie otwarta zostaje, największa od czasów II wojny światowej, wystawa o tematyce ormiańskiej pt. „Ormianie polscy - odrębność i asymilacja”, przygotowana przez p. Beatę Słotę-Biedrońską.
27	1999 r. - w Krakowie na spotkaniu delegacji środowisk ormiańskich zapada decyzja powołania Federacji Organizacji Ormiańskich w Polsce.
28	I NIEDZIELA ADWENTU /wg kalendarza rzymskiego/
29
30

	GRUDZIEŃ - DEKTEMBER

1	1973 r. - w Zabrzu zmarł ks. Kazimierz Romaszkan, więzień syberyjskich łagrów i proboszcz o ormiański w Gliwicach /żył 64 lata/.
2
3	1983 r. - w Krakowie odbyła się sesja naukowa z okazji 45 rocznicy śmierci arcybiskupa Józefa Teodorowicza.
4	1938 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiańskokatolicki Józef Teofil Teodorowicz, ostatni ordynariusz ormiańskokatolickiej archidiecezji we Lwowie /żył 74 lata/.
5	II NIEDZIELA ADWENTU /wg kalendarza rzymskiego/ 2000 r. - Prymas Polski Józef Glemp utworzył Duszpasterstwo Ormian w Krakowie.
6
7	1988 r., godz. 11.41 - w Armenii miało miejsce wielkie trzęsienie ziemi /25 000 ofiar śmiertelnych i 500 000 osób bez dachu nad głową/. 2001 r. - Ojciec Święty Jan Paweł II pierwszym nuncjuszem papieskim w Armenii mianował arcybiskupa Claudio Gugerottiego, podsekretarza Kongregacji Kościołów Wschodnich.
8	NIEPOKALANE POCZĘCIE NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY /wg kalendarza rzymskiego/ 1858 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Samuel Cyryl Stefanowicz /żył 103 lata/.
9	ANARAT JUCHUCJUN ASTWATSATSNI - NIEPOKALANE POCZĘCIE NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY /główna uroczystość patronalna archidiecezji ormiańskiej we Lwowie/
10	1615 r. - Jan Jerzy Radziwiłł nadał przywileje Ormianom w Jazłowcu. 1938 r. - na Cmentarzu Orląt Lwowskich pochowano arcybiskupa Józefa Teodorowicza.
11	SURB NIKOHAJOSI ZMIURANACWO - św. Mikołaja 1881 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Grzegorz Józef Romaszkan /żył 72 lata/.
12	III NIEDZIELA ADWENTU /wg kalendarza rzymskiego/
13	SURB HAKOWPA MYCYBNA HAJRAPETI - ŚW. HAKOBA KATOLIKOSA 1996 r. - w Watykanie Ojciec Święty Jan Paweł II i Katolikos Garegin I podpisali wspólną deklarację chrystologiczną kończącą spory i nieporozumienia dotyczące natury Chrystusa, dzielące Kościół katolicki i ormiański od Soboru Chalcedońskiego w 451 roku.
14
15	1987 r. - w Chicago w opinii świętości zmarł ks. Kazimierz Roszko, proboszcz ormiański w Gliwicach i lektor języka ormiańskiego na UJ w Krakowie /żył 71 lat/.
16
17
18	SURB HAKOWBA MTSYBNA HAJRAPETI - SW. JAKUBA Z NISIBIS
19	IV NIEDZIELA ADWENTU /wg kalendarza rzymskiego/
20
21
22	1751 r. - we Lwowie zmarł arcybiskup ormiański Jan Tobiasz Augustynowicz /żył 87 lat/.
23
24	1878 r. - we Lwowie zm. ks. Jakub Persjan-Axentowicz, armenista i poliglota /żył 79 lat/.
25	SURP TSYNUND - BOŻE NARODZENIE /obchodzone przez Ormian - katolików tylko w niektórych krajach, w tym też w Polsce/ 1920 r. - arcybiskup Józef Teodorowicz i biskup krakowski Adam Sapieha udali się do Rzymu, aby interweniować w sprawie powrotu Górnego Śląska do Macierzy.
26	ŚW. SZCZEPANA /wg kalendarza rzymskiego/
27	SURB STEPANOSI NACHAWKAJI - ŚW. SZCZEPANA
28	NIEDZIELA ŚWIĘTEJ RODZINY /wg kalendarza rzymskiego/
29	SYRPERI PETROSI JEW POHOSI - ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA 1801 r. - W Międzyrzeczu Podlaskim zmarł ks. Grzegorz Piramowicz, Ormianin, sekretarz Komisji Edukacji Narodowej /żył 66 lat/.
30	SYRPERI HAKOWBA JEW HOWHANNU - ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW JAKUBA I JANA
31	31 grudnia 1900 r. - zmarł Kajetan Kajetanowicz, współzałożyciel i pierwszy dyrektor Bursy Ormiańskiej im. Doktora Józefa Torosiewicza we Lwowie /żył 83 lata/.